Miłosz…

Miłosz zmarł przed południem w domu w otoczeniu najbliższych. Cierpiał na dolegliwości układu krążenia i od kilku lat coraz częściej przebywał w szpitalu.

Czesław Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 roku w Szetejniach na Litwie. Ukończył wileńskie gimnazjum im. Zygmunta Augusta. Jak sam wspominał, w dzieciństwie zupełnie nie myślał, że zostanie poetą – „bo było postanowione, że wybieram zawód przyrodnika” – fascynował go zwłaszcza świat ptaków.

Jednak Miłosz stopniowo tracił miłość do przyrody m.in. z powodu znajomość teorii Darwina, a pociągała go poezja, w której wielokrotnie wracał do natury i do krainy swojego dzieciństwa.

Jako poeta zadebiutował podczas studiów prawniczych na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie wierszami opublikowanymi w uniwersyteckim piśmie „Alma Mater Vilnensis”.

Był wówczas jednym z założycieli grupy poetyckiej i pisma „Żagary”. Jego książkowy debiut to „Poemat o czasie zastygłym” z 1933 r. Pierwszym sukcesem okazał się wydany trzy lata później tom „Trzy zimy”.

Przed wojną Miłosz pracował w rozgłośni Polskiego Radia w Wilnie, a potem w Warszawie. Podczas okupacji uczestniczył w podziemnym życiu kulturalnym stolicy – publikując m.in. „Wiersze” pod pseudonimem Jan Syruć.

Po wojnie przez kilka lat Miłosz pracował jako dyplomata – był attache kulturalnym PRL w Nowym Jorku, a potem sekretarzem ambasady w Paryżu.

W 1951 r. poprosił o azyl na Zachodzie – przebywał we Francji, a w 1960 r. przeniósł się do USA, gdzie został profesorem na Wydziale Języków i Literatur Słowiańskich Uniwersytetu w Berkeley.

W 1980 r. za całokształt twórczości Miłosz został nagrodzony literacką Nagrodą Nobla.

Rok później poeta przyjechał do Polski i odebrał doktorat honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1989 r. doktorat honoris causa przyznał Miłoszowi Uniwersytet Jagielloński.

Od roku 1994 Miłosz zamieszkał w Krakowie, dzieląc odtąd swój czas między Kraków i Berkeley. W obu miastach wykładał na uniwersytetach. Jak twierdził, do Krakowa ciągnęło go jego podobieństwo do Wilna.

Był niekwestionowanym autorytetem moralnym – wiele razy zabierał głos w ważnych dla Polaków sprawach. Chciał między innymi położyć kres konfliktowi o krzyż na oświęcimskim żwirowisku, był sygnatariuszem Apelu Wawelskiego, w którym intelektualiści zwrócili się do Polaków o głosowanie za wejściem naszego kraju do Unii Europejskiej.

Jest autorem wierszy, poematów, powieści i esejów m.in. utworów: „Poemat o czasie zastygłym”, „Trzy zimy”, „Ocalenie”, „Gucio zaczarowany”, „Traktat poetycki”, „Traktat moralny”, „Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada”, „To”, „Dolina Issy”, „Zniewolony umysł”, „Rodzinna Europa”, „Widzenia nad Zatoką San Francisco”, „Piesek przydrożny”, „Abecadło Miłosza”.

Sam poeta spośród swoich utworów najwyżej cenił „Świat. Poema naiwne”, a spośród poetów najbardziej emocjonalnie czuł się związany z Adamem Mickiewiczem. W 1998 r. za „Pieska przydrożnego” otrzymał Nagrodę Nike.

Był honorowym obywatelem Krakowa i Sopotu. Nagrodzono go m.in. Nagrodą Obojga Narodów, przyznawaną przez Prezydium Zgromadzenia Poselskiego Sejmu RP i Sejmu Republiki Litewskiej. W 1994 r. otrzymał Order Orła Białego.