RAPORT: Przychód ze sprzedaży usług PR przekroczył 1 mld zł!

W Polsce 934 firmy można określić mianem agencji public relations. Ponad połowa z nich jest z Mazowsza, niemal co czwarta to firma jednoosobowa. 42% firm PR działa ponad dekadę, a tylko co czternasta jest zrzeszona w którejś z polskich organizacji branżowych.

Ze sprawozdań finansowych z 2019 roku wynika, że szacowany przychód roczny wszystkich polskich agencji PR raportujących swoje dane finansowe przekracza 1,1 miliarda złotych. To pionierskie badanie przeprowadził zespół badawczy EXACTO Sp. z o.o. we współpracy z UMCS w Lublinie i Uniwersytetem Warszawskim. Partnerem głównym badania było Stowarzyszenie Agencji Public Relations (SAPR).

Od stycznia do lipca 2021 roku zrealizowane zostały pierwsze w Polsce, największe i kompletne badania sektora agencyjnego, który współtworzą różnego rodzaju firmy PR. Cel strategiczny projektu badawczego zakładał opracowanie pierwszego w Polsce operatu badawczego agencji public relations, który uwzględniać będzie najbardziej aktualne dane dotyczące ich charakterystyki. Określenie profilu tych firm oraz poznanie potencjału rynku w oparciu o kluczowe parametry było myślą przewodnią autorów badania. Celem analizy było m.in. wskazanie dokładnej liczby agencji PR w Polsce, sprawdzenie, jaki jest dominujący rodzaj ich działalności, historia, forma prawna oraz rozmieszczenie terytorialne.

Ważnym elementem badania był również przegląd dostępnych sprawozdań finansowych ukierunkowany na ocenę kondycji ekonomiczno-finansowej badanych podmiotów oraz poznanie sposobu ich pozycjonowania się w Internecie wraz z analizą oferty. Projekt badawczy uwzględniał także siłę natężenia usług PR w poszczególnych regionach oraz miał na celu zweryfikowanie kompletności dostępnych danych o agencjach PR. Badania były prowadzone w oparciu o metodę desk research na bazie pozyskanych zbiorów danych pochodzących z różnych źródeł, takich jak: zestawienia agencji PR (np. SAPR, ZFPR, PRoto, Newsline, publicrelations.pl), Główny Urząd Statystyczny, Bisnode, e-KRS, dane ze stron www agencji PR, dane własne EXACTO i inne. Każdy rekord był uprzednio weryfikowany z uwzględnieniem przyjętych kryteriów, które pozwoliły zaklasyfikować firmę do sektora agencyjnego.

Organizatorem i jednostką odpowiedzialną za realizację projektu badawczego był zespół badawczy EXACTO Sp. z o.o. Proces realizacji badań nadzorowali: dr hab. Dariusz Tworzydło, prof. UW oraz Przemysław Szuba. Partnerem głównym badania było Stowarzyszenie Agencji Public Relations oraz prowadzony w ramach tej organizacji Think Tank SAPR. Projekt został zrealizowany przy współpracy ekonomistów Wydziału Ekonomicznego Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie oraz pracowników Katedry Komunikacji Społecznej i Public Relations, na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Badania, które przeprowadziliśmy pozwoliły na oszacowanie, iż na polskim rynku funkcjonuje obecnie 934 agencje public relations, z czego zdecydowana większość to spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (62%). Średnio co czwarta agencja działa jako jednoosobowa działalność gospodarcza, a pozostałe 13% podmiotów tworzy inne formy spółek (np. cywilne, jawne, komandytowe) – wskazuje dr hab. Dariusz Tworzydło, prof. UW, kierownik projektu badawczego. Statystyczna agencja działa na rynku blisko 10 lat (średnia 9,8). Niemniej jednak aż 200 podmiotów istnieje w branży krócej niż 5 lat. Zaledwie 7% agencji jest zrzeszonych w rodzimej organizacji branżowej dla firm PR (SAPR, ZFPR). Idąc dalej, 85% ze wszystkich agencji ma wpisane w ramach swoich kodów PKD numer 70.21.Z, czyli stosunki międzyludzkie (public relations) i komunikacja. Natomiast jako główne wskazuje je 532 firmy (57%). Badania potwierdziły skalę problemu, z którym od lat mierzy się polski PR, a mianowicie brak wyraźnej różnicy między agencją PR sensu stricto a podmiotami świadczącymi różnej jakości usługi kwalifikowane jako działalność PR.

Według autorów badania rynek PR w 2019 roku w obszarze agencyjnym wart był ponad 1,1 miliarda złotych. Przywoływanie danych z roku 2019 w kontekście sprawozdań finansowych spowodowane jest faktem, iż rok 2020 był covidowym i agencje nie zamieściły jeszcze aktualnych sprawozdań finansowych – wskazuje dr hab. Dariusz Tworzydło, prof. UW.

Z naszych obserwacji wynika, iż wiele agencji PR w Polsce to przedsiębiorstwa rodzinne. W ich przypadku firma jest szczególnie istotnym „aktywem rodziny”, gdyż niejednokrotnie stanowi źródło jej utrzymania i zapewnia miejsca pracy członkom rodziny. Stąd oczekiwać można, że mimo sytuacji kryzysowej, wpływającej niekorzystnie na uzyskiwane wyniki finansowe, większość z nich podejmie spory wysiłek, który pozwoli przedsiębiorstwu przetrwać ten okres. Realną skalę wpływu pandemii na ich funkcjonowanie można będzie jednak określić dopiero za kilka-kilkanaście miesięcy, gdy dostępne będą aktualne informacje finansowe – dodaje dr hab. Robert Zajkowski, prof. UMCS z Katedry Bankowości i Rynków Finansowych.

Na podstawie analizy sprawozdań finansowych za 2019 rok udało się określić potencjał i dynamikę zmian dokonujących się na rynku agencyjnym. Dogłębna analiza danych finansowych pozyskanych dla blisko 400 agencji PR pozwoliła zaobserwować, m.in. że:

• rzeczywiste przychody netto ze sprzedaży usług wskazanych 400 agencji, które raportują swoje dane finansowe w roku przedcovidowym (2019) wyniosły prawie 846 mln zł. netto,
• wygenerowany przez te agencje zysk wynosi 54 mln zł, przy czym średnio co trzecia firma zanotowała stratę za 2019 rok (120 z 386 firm),
• łączna wartość kapitału własnego wszystkich agencji PR, dla których dostępne były dane finansowe wynosiła 188 mln zł., a ich szacunkowa wartość rynkowa waha się od 400 do 500 mln zł.

Pozyskane dane pozwalają na estymację w oparciu o metody statystyczne wartości wskaźników finansowych całego sektora agencyjnego w 2019 roku. Szacowana wartość przychodu ze sprzedaży tych firm wynosi zatem 1 miliard 123 miliony złotych.

W badaniach przyjęto założenie, że firmowa strona internetowa jest wizytówką komunikacyjną agencji. W tym kontekście warto zauważyć, że ponad dwie trzecie badanych podmiotów ma własną witrynę internetową (69%), przy czym jej poprawne działanie stwierdzono w 59% przypadków. Różnica wynika z tego, że u części firm strona nie działa lub jest w przebudowie. Analiza treści zawartych na stronach internetowych wykazała, że zdecydowana większość firm w sposób szczegółowy prezentuje przekrój przez swoją ofertę usługową. Na stronach można znaleźć opis poszczególnych aktywności wraz z prezentacją portfolio i wykazem oraz wizualizacją zrealizowanych projektów.

Badania jednoznacznie wskazują, że centrum usług polskiego PR jest Mazowsze, gdyż w samej Warszawie siedzibę ma 55% przebadanych agencji. Kolejnymi regionami pod względem liczby agencji PR są: województwo małopolskie (8%), dolnośląskie (8%), wielkopolskie (7%), śląskie (6%). W powyższych regionach można wnioskować o wzmożonej konkurencji wśród firm PR.

Zdobyliśmy bezcenną, unikalną wiedzę na temat sektora polskich usług PR. Była to tytaniczna praca konsolidująca informacje pozyskane bezpośrednio od setek agencji i z ogromnej liczby często trudno dostępnych źródeł. Na pewno będziemy te dane analizować dalej w zespole badawczym Exacto i współpracujących ośrodkach akademickich. To także materiał do dalszych prac w ramach Think Tanku Stowarzyszenia Agencji Public Relations, który właśnie uzyskał potężny zastrzyk wyjątkowych informacji – podsumował dr hab. Dariusz Tworzydło, prof. UW i Prezes SAPR.