Jak wyglądał rynek pracy specjalistów w 2020 roku? [RAPORT]

Choć pandemia koronawirusa wywołała rewolucję na rynku pracy, w ostatnich miesiącach firmy poszukiwały coraz więcej pracowników. Jak jednak zaznaczają eksperci Grupy Pracuj, w obliczu drugiej fali pandemii jesień może być ważnym testem dla pracodawców i specjalistów.

Najważniejsze informacje:  

• Między styczniem a wrześniem na Pracuj.pl zamieszczono 391 010 ofert.
• Spadek liczby ofert pracy rok do roku wyniósł w tym czasie niecałe 10%.
• Po odmrożeniu gospodarki liczba ogłoszeń systematycznie rosła.
• Liczba nowych ofert pracy między sierpniem i wrześniem wzrosła o 19%.
• Najczęściej szukani specjaliści: handel, obsługa klienta, IT i finanse.
• Najbardziej aktywne branże: bankowość, handel, produkcja i IT.

Oferty pracy po III kwartałach

Za rynkiem pracy w Polsce trzy kwartały, które przyniosły niespotykane wcześniej zmiany. Pandemia koronawirusa od marca wprowadziła rewolucję w życiu zawodowym niemal wszystkich Polaków. COVID-19 doprowadził do błyskawicznego wprowadzenia pracy zdalnej w wielu firmach, zamrożenia wielu rekrutacji w okresie lockdownu oraz wymagał zarządzania zespołami w stale zmieniających się okolicznościach.

Jednocześnie jednak z każdym miesiącem pracodawcy i pracownicy coraz sprawniej radzili sobie z życiem zawodowym w nowej normalności. Wpływało to także pozytywnie na aktywność rekrutacyjną firm. Między styczniem i wrześniem 2020 na Pracuj.pl zamieszczono 391 010 ofert pracy, co stanowiło spadek o niecałe 10% w stosunku do analogicznego okresu przed rokiem. Jak zauważa Rafał Nachyna, Dyrektor Zarządzający Pracuj.pl, minione dziewięć miesięcy to lekcja pokory dla wszystkich ekspertów HR.

Na samym początku 2020 roku spodziewaliśmy się, że zakończy się dekada nieustannego wzrostu rynku pracy. Jednocześnie prognozowaliśmy, że aktywność rekrutacyjna firm ustabilizuje się na stałym, wysokim poziomie. Życie pisze jednak niespodziewane scenariusze. Wybuch pandemii przyniósł bezprecedensowe zamrożenie rekrutacji, odbijające się wyraźnie na liczbie publikowanych ogłoszeń. W tym początkowym okresie skupialiśmy się na dostarczaniu pracodawcom jak największej liczby nowych narzędzi, rozwiązań i usprawnień, wspierających rekrutację zdalną i działanie w nowych okolicznościach. To także dzięki temu począwszy od maja i stopniowego odmrażania gospodarki pracodawcy sukcesywnie zwiększali swoją aktywność na Pracuj.pl. W efekcie spadki liczby ogłoszeń w perspektywie trzech kwartałów są wyraźnie niższe, niż można by się spodziewać np. w okresie ścisłego lockdownu, gdy w najgorszym momencie potrafiły sięgać nawet 50%
– komentuje Rafał Nachyna, Dyrektor Zarządzający Pracuj.pl.

III kwartał pod znakiem ożywienia

Tezy eksperta potwierdzają dane z ostatnich miesięcy. Między wrześniem i sierpniem 2020 liczba ogłoszeń na portalu wzrosła miesiąc do miesiąca aż o 19%. Cały trzeci kwartał przyniósł ożywienie na rynku pracy, a okres po lockdownie przynosił sukcesywną poprawę aktywności pracodawców w stosunku do początku pandemii. W efekcie zwiększającej się aktywności firm między lipcem i wrześniem pod koniec trzeciego kwartału na Pracuj.pl dostępnych było ponad 74 000 aktywnych ofert – czyli ogłoszeń, na które użytkownicy mogli w tym momencie aplikować.

Co ciekawe, tegoroczne tradycyjne miesiące letnie były dla rekruterów jednymi z bardziej intensywnych w całym roku. W minionych latach stanowiły one okres lekkiej stagnacji pod względem poszukiwań pracowników. Wynikać to mogło przede wszystkim z nadrabiania „zaległości” rekrutacyjnych, powstałych przez okres zamrożenia gospodarki oraz coraz lepszego dostosowania pracodawców do prowadzenia rekrutacji zdalnej. W pierwszych kilku tygodniach pandemii zarówno kandydaci, jak i rekruterzy przeszli przyspieszony kurs rekrutacji zdalnej, z którą poradzili sobie w wielu przypadkach bardzo dobrze
– komentuje Łukasz Marciniak, Dyrektor Sprzedaży w eRecruiter.

Specjalizacje wciąż poszukiwane

Kogo najczęściej poszukiwali pracodawcy między I i III kwartałem 2020? Niezmiennie największym zainteresowaniem cieszyli się specjaliści od handlu i sprzedaży – kierowano do nich co trzecią ofertę na portalu (33%). Mimo trudności, z jakim musiały mierzyć się więc w obliczu pandemii np. sklepy wielkopowierzchniowe czy mniejsze firmy zatrudniające np. przedstawicieli handlowych, ta specjalizacja utrzymała bardzo duże znaczenie w obliczu całego rynku pracy.

Drugą grupą najczęściej poszukiwanych specjalistów byli eksperci od obsługi klienta (18%) – ich udział w całej puli ogłoszeń zmniejszył się jednak w stosunku do poprzedniego roku o 3 punkty procentowe. Na mniejsze zapotrzebowanie na specjalistów od obsługi klienta wpływ miał niewątpliwie COVID-19 i wielotygodniowe zamknięcie galerii handlowych czy stacjonarnych punktów obsługi klienta w okresie lockdownu.

Na trzecim miejscu pod względem popularności wśród pracodawców uplasowali się specjaliści IT (14%). To grupa o specyficznym charakterze w kontekście pandemii, bo to właśnie ona jeszcze przed pojawieniem się koronawirusa najczęściej brała udział w rekrutacjach zdalnych. Wielu rekruterów i specjalistów HR planując działania w pierwszych tygodniach walki z koronawirusem opierało się właśnie na doświadczeniach i obserwacjach branży IT.

Średni szczebel najbardziej popularny

Pandemia nie zmieniła znacząco preferencji pracodawców związanych z poszukiwanym poziomem zaawansowania kandydatów i oferowanych stanowisk. Do specjalistów średniego szczebla kierowanych było ponad 6 na 10 ogłoszeń na portalu (61%) opublikowanych między styczniem i wrześniem. Drugą najbardziej popularną grupą byli eksperci na stanowiska kierownicze (13%), a tuż za nimi uplasowali się pracownicy fizyczni (13%). Do asystentów i praktykantów kierowano łącznie ok. 5% ofert.

Dane te warto analizować w świetle deklaracji rekruterów, z którymi Pracuj.pl przeprowadził wywiady jakościowe pod koniec II kwartału 2020 (przeczytaj o tym więcej). Jak deklarowali wówczas respondenci, w obliczu pandemii firmy zaczęły od nich wymagać poszukiwania bardziej doświadczonych kandydatów, a sygnalizowały przesyt aplikacjami osób o kompetencjach juniorskich. Dotyczyło to szczególnie sektora IT, w którym pandemia zwiększyła zapotrzebowanie na ekspertów z przynajmniej kilkuletnim doświadczeniem, gwarantujących szybkie wdrożenie się do obecnie realizowanych projektów.

Najwięcej ofert z województwa mazowieckiego

Z największej liczby ofert pracy mogli wybierać mieszkańcy woj. mazowieckiego – między styczniem i wrześniem od działających w nim firm pochodziło więcej niż co piąte ogłoszenie na Pracuj.pl (22%). To podobny wynik co w minionych latach, choć udział stolicy w całej puli ogłoszeń w stosunku do analogicznego okresu w ubiegłym roku nieznacznie spadł – o 2%. Na drugim miejscu, podobnie do ubiegłego roku, uplasowało się Dolnośląskie (10%). Na trzecim – Śląskie, Wielkopolskie i Małopolskie (po 9%).

Wyzwania jesieni

Jak podkreśla Rafał Nachyna, mimo pozytywnych sygnałów płynących z rynku ofert pracy w III kwartale 2020, pracodawcy powinni ze szczególną uwagą przyglądać się sytuacji jesienią i wczesną zimą. Zmieniająca się sytuacja pandemiczna i wynikające z niej komplikacje dla pracodawców mogą stanowić znaczące utrudnienie dla planów rekrutacyjnych firm. Wyzwań są świadomi także pracownicy i kandydaci, co potwierdzają niedawne badania Pracuj.pl. Aż 55% respondentów uważało pod koniec września, że jesienią sytuacja na rynku pracy może się pogorszyć, a tylko co trzeci twierdził, że gospodarka największy kryzys ma już za sobą.

Jako Pracuj.pl od początku pandemii staramy się konsekwentnie i otwarcie analizować sytuację na rynku ofert pracy. Choć minione dziewięć miesięcy przyniosło bardzo wiele wyzwań rekrutacyjnych dla pracodawców, a także ryzyko dla pracowników, rynek pracy zakończył III kwartał w całkiem dobrej kondycji. Jednak jesień wciąż stanowi zagadkę, bo sytuacja pandemiczna zmienia się w bardzo szybkim tempie. Dlatego cały rynek powinien kontynuować rozwój rozwiązań wspierających zdalną rekrutację, usprawnioną przez narzędzia online. Mogą się one okazać kluczowe w okresie czekających nas trudnych zmian równie mocno, jak w okresie lockdownu. Doświadczenia z pierwszych miesięcy pandemii będą w tym kontekście bezcenne
– podsumowuje Rafał Nachyna.