Po czym rozpoznać fake news?

Fake newsy dzielą się na dwie kategorie:

• Celowo niedokładne historie – czyli ludzie, którzy je publikują, wiedzą, że są fałszywe, ale i tak je publikują. Może to być manipulowanie opinią publiczną lub kierowanie ruchu do określonej witryny.
• Historie zawierające elementy prawdy, ale ogólnie niedokładne. Może to być spowodowane tym, że autor nie sprawdził wszystkich faktów lub wyolbrzymił niektóre aspekty, aby zwrócić uwagę na konkretną kwestię.

Skąd się biorą fake news 'y?

Fake news to nic nowego. Nowością jest jednak łatwość udostępniania informacji – zarówno prawdziwych, jak i fałszywych – na masową skalę.

Platformy społecznościowe pozwalają prawie każdemu publikować swoje przemyślenia lub dzielić się historiami ze światem. Kłopot polega na tym, że większość ludzi nie sprawdza źródła materiałów, które przeglądają w Internecie, zanim je udostępnią, co może prowadzić do szybkiego rozprzestrzeniania się fałszywych wiadomości. Dodatkowo trudniej jest zidentyfikować oryginalne źródło wiadomości, co może utrudnić ocenę ich dokładności.

Jednak nie wszystkie fałszywe wiadomości można znaleźć w Internecie. Współpracownicy, którzy plotkują przy dystrybutorze wody lub podczas przeglądania publikacji drukowanych, w których nie sprawdzają faktów, są również winni rozpowszechniania dezinformacji, nawet jeśli nieumyślnie.

Przykłady fake news 'ów:

Nagłówki z rosyjskiej prasy i Internetu

Takimi informacjami są karmieni obywatele Rosji. W obliczu panującej wojny przerażające jest jak propagandowe artykuły pełne kłamstw mają wpływ na zachowania i innych ludzi.

Zdję

Zdjęcia pochodzą zpravda.org.pl

Fałszywe wiadomości dotyczące koronawirusa

Pandemia Covid-19 stworzyła podatny grunt dla fałszywych informacji w Internecie, z licznymi przykładami fałszywych wiadomości w całym kryzysie. Stałym przykładem fałszywych wiadomości w mediach społecznościowych było twierdzenie, że technologia 5G była powiązana z rozprzestrzenianiem się wirusa – podobno dlatego, że 5G tłumiło układ odpornościowy, podczas gdy wirus komunikował się za pośrednictwem fal radiowych. Twierdzenia te nie były prawdziwe i były wielokrotnie podważane przez oficjalne źródła, ale nadal były szeroko udostępniane.

Kim Jong-un – najseksowniejszy żyjący mężczyzna?

W 2012 roku satyryczny portal The Onion zamieścił artykuł, w którym twierdził, że północnokoreański dyktator Kim Jong-un został wybrany najseksowniejszym żyjącym mężczyzną, oświadczając, że „wyhodowany w Pjongjangu łamacz serc jest spełnieniem marzeń każdej kobiety”. Jako przykład tego, jak satyra może być czasami źle rozumiana w różnych kulturach, publikacje w Chinach – w tym internetowa wersja gazety Chińskiej Partii Komunistycznej – przedstawiały to twierdzenie jako prawdziwe.

6 sposobów na rozpoznanie fake news 'ów

Dokładne oddzielenie faktów od fikcji może wydawać się czasochłonne i zniechęcające. Ale dotarcie do prawdy zawsze jest warte wysiłku – nawet jeśli nie tego chcesz usłyszeć!

1. Myśl krytycznie

Jednym z głównych powodów, dla których fałszywe wiadomości są tak dużym problemem, jest to, że często są wiarygodne, więc łatwo dać się złapać. Wiele fałszywych wiadomości jest również pisanych w celu stworzenia „wartości szokowej”, czyli silnej, instynktownej reakcji, takiej jak strach lub gniew.

Oznacza to, że bardzo ważne jest kontrolowanie emocjonalnej reakcji na takie historie. Zamiast tego podchodź racjonalnie i krytycznie do tego, co widzisz i słyszysz.

Zadaj sobie pytanie: „Dlaczego ta historia została napisana? Czy ma przekonać mnie do pewnego punktu widzenia? Czy jest to sprzedaż konkretnego produktu? Czy może próbuje nakłonić mnie do przejścia do innej witryny?

2. Sprawdź źródło

Jeśli natkniesz się na historię ze źródła, o którym nigdy wcześniej nie słyszałeś, poszukaj!

Sprawdź adres internetowy czytanej strony. Błędy pisowni w nazwach firm lub dziwnie brzmiące rozszerzenia, takie jak „.infonet” i „.offer”, a nie „.com” lub „.com.pl”, mogą oznaczać, że źródło jest podejrzane.

Niezależnie od tego, czy autor lub wydawca są znajomymi zadaj sobie pytanie czy są znani ze swojej wiedzy na dany temat? A może mają tendencję do przesadzania?

Należy pamiętać, że ludzie, którzy rozpowszechniają fałszywe wiadomości i „fakty alternatywne”, czasami tworzą strony internetowe, makiety gazet lub „doktorowane” obrazy, które wyglądają na oficjalne, ale nimi nie są. Jeśli więc zobaczysz podejrzany post, który wygląda, jakby pochodził ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), na przykład sprawdź witrynę WHO, aby sprawdzić, czy rzeczywiście tam jest.

Pamiętaj, że nawet jeśli masz historię od swojego najlepszego przyjaciela, nie daje to dodatkowego autorytetu – prawdopodobnie nie wykonał tych kroków przed przesłaniem dalej!

Wskazówka:
Zaufane internetowe witryny weryfikujące fakty, takie jak Snopes, mogą pomóc Ci zweryfikować historie, które brzmią zbyt dobrze, aby były prawdziwe.

3. Zobacz, kto jeszcze zna tę historię

Czy ktoś jeszcze podchwycił tę historię? Co mówią o tym inne źródła?

Unikaj wyciągania pochopnych wniosków, że wszystkie dane wyjściowe mediów głównego strumienia (MSM) są fałszywe. Może to być tak nierozsądne, jak podążanie za każdą plotką lub teorią spiskową.

Profesjonalne globalne agencje informacyjne, takie jak Reuters, CNN i BBC, mają rygorystyczne wytyczne redakcyjne i rozległą sieć świetnie wyszkolonych reporterów, więc są dobrym punktem wyjścia. Ale nikt nie jest bezstronny i każdy może popełnić błąd, więc szukaj dalej.

4. Zbadaj dowody

Wiarygodny reportaż będzie zawierał wiele faktów – na przykład cytaty ekspertów, dane z ankiet i oficjalne statystyki. Lub szczegółowe, spójne i potwierdzone relacje naocznych świadków od ludzi na miejscu zdarzenia. Jeśli ich brakuje, zakwestionuj to!

Czy dowody dowodzą, że coś na pewno się wydarzyło? A może fakty zostały wybrane lub „przekręcone”, aby poprzeć określony punkt widzenia?

5. Nie rób zdjęć w wartości nominalnej

Nowoczesne oprogramowanie do edycji ułatwiło ludziom tworzenie fałszywych obrazów, które wyglądają jak prawdziwe. W rzeczywistości badania pokazują, że tylko połowa z nas potrafi stwierdzić, kiedy obrazy są fałszywe. Istnieje jednak kilka znaków ostrzegawczych, na które możesz zwrócić uwagę. Na przykład dziwne cienie na obrazie lub postrzępione krawędzie wokół postaci.

Obrazy mogą być również w 100 procentach dokładne, ale używane w niewłaściwym kontekście. Na przykład zdjęcia śmieci pokrywających plażę mogą pochodzić z innej plaży lub sprzed 10 lat, a nie z niedawnego rzekomego wydarzenia.

Możesz użyć narzędzi, takich jak Google Reverse Image Search, aby sprawdzić, skąd pochodzi obraz i czy został zmieniony.

6. Sprawdź, czy to „brzmi dobrze”

Na koniec kieruj się zdrowym rozsądkiem! Pamiętaj, że fałszywe wiadomości mają na celu „karmienie” twoich uprzedzeń, nadziei lub obaw.

Na przykład jest mało prawdopodobne, że Twoja ulubiona marka projektantów rozdaje milion darmowych sukienek osobom, które pojawią się w jej sklepach. Podobnie jak to, że twój kolega uważa, że ​​dwóch żonatych współpracowników ma romans, nie oznacza, że ​​to prawda.

PORADA:

Niektóre historie, z którymi się spotkasz, zabrzmią „źle”, ale niekoniecznie będą fałszywymi wiadomościami. Może to być celowa satyra lub coś, co pochodzi z humorystycznej strony internetowej, na przykład The Onion lub The Daily Mash.