Dla tysięcy mieszkańców regionu Brandenburgii i Berlina telewizja przyszłości jest faktem. Na początku sierpnia niemiecka stolica stała się pierwszym na świecie miastem, w którym na stale wyłączono nadajniki analogowe, zmuszając tym samym mieszkańców do przejścia na odbiór w technologii cyfrowej. Do operacji przygotowywano się od wielu miesięcy, szczegółowo informując mieszkańców Berlina i okolic o tym, co niesie ze sobą naziemna telewizja cyfrowa i dlaczego zdecydowano się na tak szybkie wyłączenie transmisji analogowych.
Do konwersji technologii analogowej na cyfrową doszło w Berlinie bardzo szybko. Stało się to bowiem w sześć lat po pierwszej próbnej transmisji naziemnej telewizji cyfrowej w Niemczech i w 18 miesięcy po podpisaniu listu intencyjnego o woli zmiany technologii nadawania, pomiędzy stacjami publicznymi, komercyjnymi i Instytutem Mediów Berlina i Brandenburgii (MABB), który koordynował operację przełączenia. Zgodnie z podpisanym memorandum, do 2010 roku wszystkie nadajniki analogowe w Niemczech mają zostać zastąpione cyfrowymi.
Szybkość z jaką Niemcy wyłączyli transmisje analogowe w Berlinie i w regionie Brandenburgii, pozostaje w mocnym kontraście z mglistymi planami rządu brytyjskiego, który chce dokonać konwersji na telewizję cyfrową dopiero wówczas, kiedy 95 proc. gospodarstw domowych w Wlk. Brytanii będzie mogło odebrać cyfrowe transmisje. W Niemczech problem ten nie stanowi jednak tak dużego problemu, gdyż ponad 90 proc. tamtejszego społeczeństwa już w tej chwili odbiera sygnał telewizyjny z sieci kablowych, bądź za pośrednictwem satelity. Przełączenie naziemnej telewizji analogowej na cyfrową dotyczyło wiec zaledwie 10 proc. mieszkańców Berlina.
Pomimo, iż sprawa przełączenia na naziemną telewizję cyfrową w Niemczech jest mniej kłopotliwa, niż w innych krajach, lekcja z Berlina i Brandenburgii powinna posłużyć za przykład dobrze wykonanej roboty. Wszystkie aspekty projektu, nad którym pracowali wspólnie nadawcy publiczni, komercyjni i instytut MABB, zostały dokładnie przeanalizowanie. Przeciwnie do niektórych zmian znanych z polskiego rynku, wszystko odbyło się płynnie i bez zbędnego chaosu.
Według raportu wydanego przez MABB, pt. 'Berlin staje się cyfrowy’, w Berlinie i regionie Brandenburgii jest 1,8 mln gospodarstw domowych posiadających telewizor, z czego 160 tys. odbiera telewizje wyłącznie z anteny naziemnej, a 90 tys. odbiera ja zarówno z anteny satelitarnej, jak i naziemnej. Ponieważ wiele niemieckich domów nie posiada anten zewnętrznych, system naziemnej telewizji cyfrowej – nazywanej w Europie Zachodniej DTT, czyli Digital Terrestrial Television – został przystosowany do odbioru przy użyciu zwykłych anten wewnętrznych.
Plan przełączenia Berlina na telewizję cyfrową został zaplanowany w trzech etapach. Pierwszym z nich było uruchomienie przynajmniej jednego mocnego nadajnika cyfrowego na dotychczas istniejącym kanale analogowym. W drugim etapie, nadawcy komercyjni, tacy jak RTL, czy ProSieben zaprzestali emisji analogowej, podczas gdy publiczne stacje ARD i ZDF kontynuowały nadawanie analogowe, lecz na nadajnikach o słabej mocy. Na początku sierpnia wdrożono trzeci etap – wszystkie nadajniki analogowe zostały ostatecznie wyłączone.
Specjaliści uważają, iż uruchomienie DTT w Berlinie i regionie Brandenburgii okazało się sukcesem ze względu na swoje założenia. Niemcy zdali sobie bowiem sprawę z tego, że naziemna telewizja cyfrowa musi być bezpłatna i oferować znacznie więcej, niż dotychczasowa telewizja analogowa. Dotychczas w ofercie analogowej widzowie mogli wybierać z gamy 10 kanałów. Dzięki naziemnej telewizji cyfrowej, wybór zwiększył się do 28 stacji.
Jednak nie tylko oferta zdecydowała o powodzeniu projektu. Kluczowym czynnikiem była bowiem cena adaptera cyfrowego, który należy podłączyć do dotychczasowego telewizora, aby moc odbierać transmisje cyfrowe. Około 30 producentów, w tym takie marki, jak Pace, Nokia, Sony, czy Panasonic, zaoferowało Niemcom odbiorniki cyfrowe naziemne w cenach już od 88 euro za sztukę.
Kampania promująca naziemną telewizję cyfrową w Berlinie kosztowała 1,2 mln euro. Sloganem użytym do promowania telewizji nowej ery stało się hasło: 'Telewizja wszędzie’. Kreacje przygotowała agencja De Brandenburg. – Naszym celem było powiedzenie ludziom: 'Wyłączamy waszą starą telewizję, ale w zamian dajemy wam o wiele więcej programów’ – mówi Matthias Bonness, szef marketingu De Brandenburg.
Akcja promująca DTT opierała się głownie na broszurach, informujących o zmianach, wysyłanych pocztą do każdego gospodarstwa domowego w regionie. Ponadto stworzona została strona internetowa, gdzie można było znaleźć pełen pakiet informacji na temat nowego zjawiska, jakim jest naziemna telewizja cyfrowa. Mocny nacisk położono również na promocje DTT w punktach sprzedaży sprzętu elektronicznego. Stworzono również specjalną telefoniczną linię informacyjną.
Pomimo, iż projekt wyłączenia naziemnej telewizji analogowej i zastąpienia jej telewizją cyfrową dotyczył w regionie Brandenburgii i Berlina niewielkiej liczby gospodarstw domowych, do niektórych kwestii przygotowano się bardzo solidnie. Sprzedawcy, producenci sprzętu i instytut MABB zaoferowali widzom pomoc techniczną – w niektórych przypadkach fachowcy asystowali użytkownikom przy podłączaniu odbiornika cyfrowego do analogowego telewizora. Użytkownicy zbiorczych anten naziemnych przeszli osobne szkolenie. Mieszkańcy budynków socjalnych otrzymali za darmo łącznie 6000 odbiorników, co kosztowało twórców projektu 1 mln euro.
Nadawcy komercyjni, tacy jak RTL czy ProSieben, otrzymali publiczna dotacje w wysokości około 65 tys. euro rocznie, na pokrycie kosztów technicznych związanych z przełączeniem się na technologię cyfrową. W wyniku operacji, niektóre gospodarstwa domowe strąciły w ogóle dostęp do telewizji naziemnej, jednak – jak zapewniają koordynatorzy projektu – gospodarstwa te i tak odbierały już sygnał drogą satelitarną.
Zdaniem Saschy Bakarinova, który szefował operacji uruchomienia naziemnej telewizji cyfrowej w Berlinie, operacja przełączenia z przekazu analogowego na DTT musiała nastąpić szybko. Chodzi tu głownie o koszty utrzymania sieci nadajników analogowych i cyfrowego multipleksu, który – oferując znacznie więcej programów – jest tańszym rozwiązaniem dla nadawcy. – Koszt utrzymania cyfrowego kanału jest 4-krotnie niższy, niż analogowego – mówi Bakarinov.
Telewizja cyfrowa zawitała już do Berlina i regionu Brandenburgii na dobre. Jest to pierwsze miejsce na świecie, gdzie widz nie ma już wyboru i odwrotu przed technologią przyszłości. Od lat trwają prace nad polską naziemną telewizją cyfrową. Wszystko zdaje się być jednak – przynajmniej pod względem przygotowania logistycznego takiej operacji – w powijakach. DTT w Polsce to perspektywa odległa o dwa lata, lub więcej lat. Polscy specjaliści do spraw telewizyjnych powinni wyciągnąć wnioski z niemieckiej lekcji. Oczywiście tylko wtedy, jeżeli będą chcieli, aby naziemna telewizja cyfrowa odniosła w Polsce sukces.
