Czy praca zdalna jest bezpieczna?

Pandemia COVID-19 wymusiła na wielu pracodawcach szybką zmianę – z pracy w biurze na pracę zdalną. Jednocześnie spowodowała elastyczne podejście do miejsca wykonywania obowiązków zawodowych pracowników. Pracodawcy musieli, i w dalszym ciągu muszą, mierzyć się różnymi wyzwaniami, w tym z jednym kluczowym – jak przestrzegać zasad BHP w warunkach pracy zdalnej i w nowej rzeczywistości związanej z obecnością koronawirusa.

Już na początku marca firmy obserwując sytuację związaną z postępującą pandemią, wysyłały swoich pracowników na pracę zdalną. I o ile dość prostym zabiegiem było zapewnienie odpowiedniego sprzętu (znaczna większość osób korzysta już z laptopów), o tyle dostosowanie zasad BHP do tej nowej rzeczywistości stało się wyzwaniem. Z jednej strony konieczność zadbania o pracowników, o komfort ich pracy, a z drugiej bieżące dostosowywanie zasad do nowych wymogów i wytycznych sanitarnych.

Dostosowanie do nowej rzeczywistości

– W ciągu 3 miesięcy przeszkoliliśmy ponad 3500 osób z zakresu zmian związanych z COVID-19. Szkolenia obejmowały zarówno szkolenia wstępne jak i okresowe i zaplanowane zostały w oparciu o wytyczne Ministerstwa Zdrowia i Sanepidu. Dodatkowo, dla wybranych funkcji w firmach, opracowaliśmy checklisty kontroli własnych stanowisk pracy zorganizowanych w warunkach domowych, które pomagają pracownikom zadbać o bezpieczeństwo pracy w trybie home office – dodaje Łukasz Wawrzyniak.

Pandemia pokazała dość wyraźnie, że nowa rzeczywistość do której pracodawcy i pracownicy musieli się szybko zaadaptować zostanie z nami na dłużej. Praca zdalna, bardziej elastyczne podejście do miejsca wykonywania pracy, zmniejszenie powierzchni biurowych, inna aranżacja biura to tylko niektóre ze zmian, które pojawiły się w trakcie koronawirusa. Pracodawcy dostrzegają wyraźnie, że efektywność pracy została utrzymana i w związku z tym biuro jako jedyne miejsce do wykonywania pracy nie jest konieczne.

Obowiązki pracodawcy i pracownika

W związku z zagrożeniem epidemiologicznym związanym z wirusem COVID – 19 oraz w odpowiedzi na obowiązek stosowania środków zapobiegających chorobom związanym z pracą (art. 277 §1 Kodeksu Pracy), firmy powinny opracować odpowiednie zasady dla pracy z domu. Główne obowiązki pracodawcy w tym zakresie to przede wszystkim zapewnienie pracownikowi niezbędnego sprzętu do wykonywania pracy w domu (w szczególności: laptop i telefon komórkowy oraz inne sprzęty przypisane do konkretnych stanowisk np. drukarka), zapewnienie, że udostępniony sprzęt jest bezpieczny, a w razie potrzeby zapewnienie niezbędnej pomocy technicznej. Natomiast obowiązki pracownika można sprowadzić do dwóch kluczowych aspektów – deklaracja pracownika, że posiada niezbędne wyposażenie (np. biurko, krzesło, dostęp do odpowiedniego oświetlenia) i lokum do pracy oraz przestrzeganie zasad pracy w domu.

– W tym drugim przypadku kluczowe jest zwrócenie uwagi na kwestie zachowania norm czasu pracy oraz ustaleniu zasad postępowania w przypadku zaistnienia zdarzeń niebezpiecznych, które muszą być zgłoszone do inspektora ds. BHP. Pracodawcy muszą zdawać sobie sprawę z faktu, że zdarzenia wypadkowe powstałe podczas pracy zdalnej mogą posiadać znamiona wypadku przy pracy zgodnie z ich definicją. Istnieje zatem kluczowe pytanie, jak zapobiegać zdarzeniom niebezpiecznym w warunkach pracy domowej, gdzie pracodawca może mieć znikomy wpływ na warunki pracy, w jakich pracownik wykonuje swoje czynności zawodowe – podsumowuje Łukasz Wawrzyniak.

Dlatego niezwykle ważną kwestią, na którą pracodawcy także powinni zwrócić uwagę to temat wypadków w pracy. Pracodawca, mimo że pracownik pracuje zdalnie, powinien przypomnieć obowiązujące zasady i wytyczne związane z wypadkowością, opisując lub wskazując czym są wypadki oraz jakiego typu zdarzenia będą traktowane jako wypadek podczas pracy z domu.