Czy wiesz, w jaki sposób powinieneś podpisać swoje zdjęcie zanim je upublicznisz w Internecie lub zgodzisz się na jego publikację w prasie? Jeżeli nie – ta Instrukcja jest dla Ciebie!
Jak wynika z Raportu Poszukiwana, poszukiwany. Kto jest autorem opublikowanego zdjęcia? ponad połowa zawodowych fotografów w Polsce nie wie jak prawidłowo podpisać własne zdjęcie. Sytuacja ta jest o tyle niepokojąca, że to właśnie podpis pod fotografią warunkuje istnienie wspomnianego zawodu. W dobie cyfryzacji, kiedy praktycznie każdy z nas staje się autorem prac dostępnych w domenie publicznej, problem prawa własności intelektualnej staje się coraz bardziej naglący. Jak podaje wspomniany Raport opracowany przez redaktorów portalu fotoprawo.pl, niektóre tytuły mediowe bowiem w ogóle nie umieszczają adnotacji dot. autora publikowanych fotografii. W celu poprawy tej sytuacji, powstała Instrukcja prawidłowego podpisywania zdjęć, której zdaniem jest wprowadzenie standardu oznaczania fotografii w polskim społeczeństwie.
Kogo i co chroni prawo autorskie?
W Polsce ochrona prawami autorskimi przysługuje twórcy każdego dzieła, niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności. Oznacza to, że od 1994 roku (tj. wejścia w życie Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), nie ma żadnych dodatkowych procedur ani żadnych warunków, które trzeba spełnić, by autor dzieła mógł korzystać z praw do niego.
Co ważniejsze, prawo do podpisu autorskiego przy zdjęciu należy do grupy praw osobistych, a więc takich, których nie można się zrzec, sprzedać, odziedziczyć, a w dodatku są wieczne – nigdy nie wygasają. W kontekście fotografii oznacza to bezwzględny obowiązek umieszczenia notki autorskiej pod każdym wykorzystanym zdjęciem,
jeśli autor nie wspomniał o tym, że nie chciałby być podpisany.
Jak podpisać zdjęcie – instrukcja
W celu wypracowania standardów podpisywania zdjęć w Polsce, redaktorzy portalu fotoprawo.pl, na drodze konsultacji z przedstawicielami środowiska fotograficznego, stworzyli Instrukcję prawidłowego podpisywania zdjęć. Pozwla ona w prosty i szybki sposób zorientować się jak należy oznaczyć daną fotografię, aby nie łamać prawa autorskiego. Instrukcja podpowiada także jak zachować się w czterech szczególnych przypadkach, tj. kiedy:
- autor jest jednocześnie właścicielem praw majątkowych
- prawa majątkowe są „kaskadowane” – agencja, do której należą udziela sublicencji innej agencji
- autor nie chce się ujawnić lub jest nieznany
- źródłem zdjęcia jest domena publiczna
Mamy nadzieję, że „Instrukcja prawidłowego podpisywania zdjęć” pomoże zarówno tym, którzy tworzą fotografię, jak i tym, którzy ją wykorzystują – mówi Wiktor Sobolewski, koordynator projektu Fotoprawo.pl – Fotografowie, dziennikarze, fotoedytorzy, ale także przysłowiowy Kowalski – my wszyscy możemy dbać o to, aby autor dzieła sztuki, jakim niewątpliwie jest fotografia, został w odpowiedni sposób uhonorowany oraz mógł czerpać przysługujące mu korzyści majątkowe.