Klamka zapadła w czwartek krótko po 12.00, gdy unijny komisarz ds. konkurencji Mario Monti odczytał na konferencji prasowej lakoniczne oświadczenie. – Ugoda w sprawie Microsoftu nie jest możliwa – stwierdził. Podkreślił, że w ostatnich dniach, w trakcie intensywnych rozmów z amerykańskim koncernem, udało się rozwiązać wiele spornych kwestii. Ale to nie wystarczyło. – Nie byliśmy w stanie dojść do porozumienia w sprawie zachowania firmy w przyszłości. Dla konsumentów będzie więc lepiej, jeśli podejmiemy jakąś decyzję – wyjaśnił Monti.
W tym wypadku „decyzja” oznacza werdykt, jaki zostanie ogłoszona najprawdopodobniej w przyszłą środę. Komisja określi w nim jak dużą grzywnę Microsoft będzie musiał zapłacić za złamanie art. 82 Traktatu Wspólnot Europejskich.
100 czy 200 mln euro kary, jakie może nałożyć Komisja zapewne nie zrobi większego wrażenia na gigancie z USA – w końcu Microsoft ma kilka miliardów dolarów w rezerwach gotówkowych. Najbardziej firmę Billa Gatesa może zaboleć narzucenie określonych rozwiązań na przyszłość – takich, które zapobiegną dalszemu szkodzeniu konkurentom. Rrzeba pamiętać, że system operacyjny Windows Microsoftu jest zainstalowany w 90 proc. wszystkich komputerów osobistych i firma bezwzględnie potrafi wykorzystywać tę dominację na rynku.
Za odtwarzacz i serwery
Komisja Europejska, która jest unijnym strażnikiem prawa konkurencji, stawia koncernowi Gatesa dwa zarzuty: ( próbę wyeliminowania konkurencji na rynku odtwarzaczy audio-wideo poprzez włączenie do Windows programu Media Player oraz ( nadużywanie pozycji na rynku oprogramowania prostszych serwerów (Microsoft nie chce zdradzić, w jaki sposób „jego” serwery komunikują się z komputerami). Eksperci i prawnicy specjalizujący się w prawie konkurencji spodziewają się, że Komisja może np. nakazać Microsoftowi, by ten ujawnił konkurentom szczegóły kody źródłowego systemu operacyjnego Windows, oraz by zaoferował producentom sprzętu komputerowego (w Unii Europejskiej) wersję Windows w ogóle pozbawioną spornych programów.
– Jest absolutnie kluczowe, żeby został ustanowiony precedens ustalający reguły dla firm, które mają tak bardzo dominującą pozycję na rynku – powiedział Monti. Komisarz podkreślił jednocześnie, że jest pod wrażeniem profesjonalizmu przedstawicieli koncernu, którzy w ostatnich dniach niemalże okupowali biura Komisji. Jeszcze w środę rozmowy ostatniej szansy z Montim prowadzili sam prezes firmy Steve Ballmer oraz Brad Smith, główny radca prawny koncernu. W czwartek rano wydawało się nawet, że dojdzie do ugody – według prasowych przeciwników, koncern z Redmond zaproponował Komisji, że będzie sprzedawał Windows XP razem z aplikacjami napisanymi przez konkurentów (np. odtwarzaczem RealPlayer, rywalizującym z Media Playerem Microsoftu). Monti rozwiał jednak te nadzieje.
Komisarz nie doczeka wyroku
W czwartek, w kilkadziesiąt minut po ogłoszeniu komunikatu Montiego, przedstawiciele Microsoftu zapowiedzieli, że decyzję Komisji Europejskiej – jaka by ona nie była – zaskarża do unijnych trybunałów. Ze względu na długotrwałość procedury sądowej, może się więc okazać, że ostateczne rozstrzygnięcie sprawy Microsoftu poznamy dopiero za kilka lat. – Mam nadzieję, że uda nam się dojść do ugody na kolejnym etapie – oświadczył Ballmer.
O ironio, finału zmagań nie doczeka zapewne na stanowisku komisarza Mario Monti: jego kadencja, podobnie jak całego obecnego składu Komisji, wygaśnie w czerwcu. I jest mało prawdopodobne, by został powołany na drugą. Jutro komisarz kończy 61 lat.
Spodziewając się apelacji koncernu, Monti skonsultował projekt decyzji z przedstawicielami urzędów narodowych antymonopolowych 15 państw członkowskich Unii. Uzyskał jednogłośne poparcie. W poniedziałek Monti ma natomiast spotkać się z przedstawicielami rządów państw członkowskich i ostatecznie ustalić wysokość grzywny. Zgodnie z unijnym prawem, może ona wynosić nawet do 10 proc. obrotów firmy, ale zazwyczaj nie przekracza jednego procenta.
( Ciemne chmury nad Microsoftem nie gromadzą się już tylko w Stanach Zjednoczonych i Europie. Pod koniec lutego br. postępowanie wyjaśniające przeciwko firmie, dotyczące umów licencyjnych, jakie Microsoft podpisywał z japońskimi producentami komputerów PC i innego sprzętu elektronicznego. To pierwsza taka sprawa przeciwko amerykańskiemu gigantowi w Japonii.
