…projektu, którego istotą jest wykorzystywanie typowo reklamowych mediów jako miejsc prezentacji społecznie wrażliwej sztuki.Wystawa trwać będzie do 10 sierpnia 2003, po czym zostanie ona zaprezentowana również w Krakowie, Gdańsku, Wrocławiu i w Poznaniu.
Wystawa “Sztuka w mieście. Zewnętrzna Galeria AMS 1998-2002”, dokumentuje proces realizacji projektu w ostatnich czterech latach, ale nie jest ani jego nostalgicznym wspomnieniem, ani też obiektywną i kompletną rekonstrukcją. Jest raczej próbą oddania specyfiki projektu i kontekstu, miejsca, w którym się on rozgrywał- stanowi próbę rekonstrukcji przestrzeni działania i jest pytaniem o rządzące nią reguły.
Wystawa usiłuje więc odpowiedzieć zarówno na pytanie, czym była Zewnętrzna Galeria AMS, jak i na szereg innych: jaki charakter mają dziś polskie miasta? Co ma szanse zaistnieć w ich przestrzeni, co zaś pozostaje niezauważone? Jakie reakcje budzi sztuka prezentowana w przestrzeni miejskiej i co w tym miejscu zmienia? Czym jest dziś przestrzeń publiczna w Polsce? O czym można, a o czym nie można publicznie rozmawiać?
Ekspozycja składa się z trzech podstawowych części. Pierwszą z nich stanowią nieprofesjonalne zdjęcia dokumentujące kolejne edycje Galerii, zdjęcia wykonane przez tzw. kontrolerów. Osoby te pracują w firmie AMS i na co dzień, przy pomocy aparatów fotograficznych, sprawdzają, czy komercyjne plakaty zostały umieszczone na tych billboardach, za które zapłaciła osoba, która je wynajęła.
Każda kampania reklamowa kończy się przekazaniem takiego zdjęciowego raportu klientowi. W taki sam sposób dokumentowana była również działalność Zewnętrznej Galerii AMS. Po każdej z 19 edycji projektu pozostało 400 zdjęć, na których uwieczniono nie tylko plakaty, ale też (i jakby mimochodem, a tym samym w sposób wyzbyty uprzedzeń) polskie miasta, różnice i podobieństwa pomiędzy nimi, lokalne i uniwersalne znaki, które tego typu przestrzeń wypełniają, urbanistyczne nieuporządkowanie i perfekcyjną architekturę, rozpad i budowanie, to, co znika i to, co dopiero się wyłania itd.
Drugi integralny aspekt wystawy to notki prasowe, pisma urzędowe, anonimy, zapisy internetowych forów dyskusyjnych i inne tekstowe reakcje, które powstawały w efekcie pokazywanych przez galerię plakatów. Pokazujemy je na tych samych prawach, co zdjęciową dokumentację działań Galerii, ponieważ dyskusja, debata, były podstawową przestrzenią działań Galerii, zaś plakaty pokazywane w ramach projektu nie tylko opowiadały w sposób bezpośredni o otaczającym nas świecie, ale także prowokując do reakcji, ujawniały kim jesteśmy, co jest dla nas ważne, jakimi kryteriami posługujemy się oceniając, co stanowi rdzeń naszej tożsamości, a co jej marginalny lub wykluczony aspekt.
Trzeci element wystawy to trzy projekcje video prezentujące działania Galerii w przestrzeni miejskiej. Pierwsza prezentuje główne edycje projektu, druga dokonania galerii jednobillboardowych, uliczne festiwale malowania, dyplomy studentów i inne działania artystyczne wspierane przez Galerię, trzecia to film prezentujący akcję “Sztuka po drodze” zrealizowaną w 2002 roku w Krakowie.
Zewnętrzna Galeria AMS jest projektem firmy AMS SA, zajmującej się reklamą zewnętrzną. Zainicjowano go w 1998 roku, zaś jego celem było wspieranie wszelkich form działań artystycznych rozgrywających się w przestrzeni miejskiej, a poza tradycyjnymi miejscami sztuki. Galeria, stworzona przez największą w Polsce firmę zajmującą się reklamą zewnętrzną, pomyślana jest jako specyficzne narzędzie autopromocyjne, a mianowicie takie, które łączy w sobie publiczne i prywatne korzyści, którego sens nie wyczerpuje się i nie sprowadza do kreowania wizerunku firmy i czynienia jej samej rozpoznawalną.
W jego ramach promuje się nie tylko firmę, ale również sztukę, debatę, ideę współdziałania pomiędzy tym, co artystyczne i ekonomiczne, konieczność przekształcania samego miasta w miejsce życia ludzi.
Rdzeń projektu stanowią ogólnopolskie edycje Galerii – co dwa trzy miesiące na 400 billboardach, w największych miastach Polski, pokazywany jest nowy, artystyczny plakat, który można również oglądać na bezpłatnych kartkach pocztowych, stronach internetowych.
W czasie 4 lat istnienia Galerii udało się zrealizować 19 tego typu prezentacji, w trakcie których swoje prace pokazali następujący artyści: Paweł Susid, Jadwiga Sawicka, Anna Jaros, Rafał Góralski, Katarzyna Kozyra, Artur Widurski, Paweł Jarodzki, Monika Zielińska, CUKT, Joanna Rajkowska, Aleksander Janicki, Rafał Bujnowski, Stanisław Dróżdż, Marek Sobczyk, Mariola Przyjemska, Paulina Ołowska Elżbieta Jabłońska, Roland Schefferski i Marcin Maciejowski.
Nie mniej istotnym aspektem projektu jest szereg działań o mniejszej skali, ale o podobnym charakterze. Galeria wspiera i inicjuje sieć galerii jednobillboardowych- na pojedynczych billboardach, w kilku miastach Polski, co miesiąc powstają do dziś nowe, ręcznie wykonywane dzieła komentujące zazwyczaj życie konkretnego miejsca. Tego rodzaju galerie działają w Warszawie (Galeria Twożywo), Poznaniu (Galeria Otwarta I), Sopocie (Galeria Otwarta II), Słubicach ( Galeria Bez Nazwy), Toruniu (Galeria Rósz) i w Suwałkach (Galeria Stowarzyszenia Kulturalnego Teatr Efemeryczny).
Inną formą działań Galerii są uliczne festiwale malowania, w trakcie których, na kilkunastu billboardach, ustawianych w centrach miast powstawają prace artystyczne tworzone zarówno przez profesjonalnych twórców, jak i przypadkowych przechodniów. Do najciekawszych pokazów tego typu należały: 52 Metry Sztuki. Tutaj Jestem, Poznań, wrzesień/ październik 1999; Festiwal Malarstwa Wielkoformatowego im. Klonka Brząkalskiego, Toruń, czerwiec/lipiec 2000; Stopklatka, Kazimierz Dolny, sierpień 2000; Uliczne malowanie podczas IX Festiwalu Inner Spaces, Poznań, wrzesień, 2001; Sztuka po drodze, Kraków, maj 2002, New Out, Kraków, czerwiec, 2002.
W trakcie swojego trwania projekt był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany, między innymi w następujących konkursach: Nagroda w kategorii reklama społeczna w konkursie „MEDIA TREND 2002”; Nagroda specjalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w konkursie „ZŁOTE ORŁY 2001”; Tytuł MECENAS KULTURY 2000, w kategorii PROMOTOR – Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego; Nagroda w kategorii SPONSORING-MECENAT w konkursie działań public relation „MEDIUM 2000”. Kuratorami projektu byli. Marek Krajewski, Lech Olszewski, Dorota Grobelna.
