W krajach anglosaskich rewolucja społeczna prowadząca do wyzwolenia kobiet tak naprawdę nie rozpoczęła się ani za sprawą sufrażystek, ani pigułki antykoncepcyjnej. Oswobodzenie przyniosły stworzone w czasie wojny ogromne rezerwy produkcji konserw wysyłanych na front. Gdy żołnierze wrócili do domu, maszyny przestawiono na produkcję dań gotowych: od fasoli w sosie po dania mięsne. Sprawę uzupełniły mrożonki – najpierw frytki, a później paluszki rybne – i zupy w torebkach: w 1952 roku zupę cebulową wprowadził na rynek Lipton. Kobiety wreszcie mogły oderwać się od garów i zająć innymi sprawami, np. pójść do pracy, a producenci dań gotowych rozpoczęli prawdziwą odyseję biznesową. Dzisiaj tylko na Wyspach Brytyjskich sprzedają ich za 1,6 mld funtów, czyli mniej więcej tyle, za ile na naszym rynku sprzedaje się pieczywa.
W Polsce poza branżą mrożonek sukces ten chcieli powielić producenci gotowych dań w słoikach, wśród których są m.in. giełdowe Pamapol i Mispol. Biznes jednak nie zachwyca. W 2011 r. ilościowo rynek rósł na poziomie 0,5 proc. (wartościowo nastąpiła stagnacja), a w zeszłym roku szacunki mówiły o „ożywieniu” na poziomie nieco ponad 2 procent. Ostatecznie sprzedaż dań mięsnych, w tym dań gotowych, w Pamapolu spadła o 1,6 proc., a Mispol po trzech kwartałach zgromadził 18,5 mln zł straty. Na tym tle błyszczy firma „U Jędrusia”, która w ostatnim roku podwoiła wyniki, lepiąc pierogi i kluski, a tym samym wyrosła na lidera polskiego rynku dań gotowych.Wygrała, ponieważ w przeciwieństwie do swoich rywali zamiast konserw i słoików sprzedaje świeże jedzenie o krótkim terminie spożycia, a także zapewniła sobie wsparcie machiny dystrybucyjnej sieci handlowej Biedronka.
Cała historia zaczęła się w 1979 r., gdy inżynier Andrzej Krupiński, absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej, i jego żona Maria, kierowniczka jednej z krakowskich restauracji, postanowili połączyć siły na niwie zawodowej. Efektem była restauracja „U Jędrusia” przy ulicy Stradomskiej 12 (vis-a-vis miejsca, gdzie później powstało pierwsze krakowskie „Chłopskie Jadło” Jana Kościuszki).
– W latach 80. nasz lokal stał się najpopularniejszy w całym mieście. Gdyby pan widział kolejki, jakie ustawiały się wtedy przed restauracją – wspomina Andrzej Krupiński. Tak dotrwali do początku przemian i roku 1989. – Wówczas w podwórzu naszej kamienicy zwolnił się lokal po magazynach Spółdzielni Inwalidów Naprzód. Zdecydowaliśmy się go wynająć i coś tam zrobić. Działaliśmy już w gastronomii, wybór padł więc na dania gotowe – opowiada Krupiński.
Zaczęli od sprzedawania pierogów do krakowskich sklepów Społem. Pierwszy przełom nastąpił już w 1994 r., kiedy pojawił się Makro Cash & Carry i otworzył w Sosnowcu pierwszą halę zlokalizowaną na południu kraju. Szefowie zaopatrzenia w Metro AG najpierw nieufnie podchodzili do możliwości produkcyjnych Krupińskich, ostatecznie dali im szansę.
W tym czasie „U Jędrusia” porzuciło małą, (200 mkw.) manufakturę w centrum Krakowa i postawiło zakład przetwórczy z prawdziwego zdarzenia – halę o powierzchni 1200 mkw. wyposażoną w sprzęt odpowiadający wymogom dużej sieci handlowej. Krupińscy zaczęli wchodzić do kolejnych hal Makro i poszerzać asortyment, m.in. o sałatki. Wkrótce pojawili się następni poważni klienci.
– Pracujemy ze wszystkimi dużymi sieciami, no może poza Netto i Lidlem, który jednak wciąż prowadzi rozmowy w sprawie dostarczania mu produktów. Na dziś naszym głównym wyzwaniem jest nadążyć z produkcją. Wszystko za sprawą ogromnego wzrostu popytu, z jakim mamy do czynienia w Biedronce – mówi Krupiński.
Rozpoczęta w 2008 roku współpraca z właścicielem popularnej sieci dyskontów, portugalskim koncernem Jerónimo Martins, to kolejny zwrot w historii firmy. W drugiej połowie minionej dekady Biedronka nie stawiała wyłącznie na ceny i budowanie kolejnych sklepów, ale także na poszerzenie asortymentu. Pierogi i krokiety robione przez Krupińskich idealnie pasowały do modelu dyskontu, który dla klientów bez wyrafinowanych wymagań kulinarnych potrzebuje dań do szybkiego spożycia.
– Współpraca z firmą „U Jędrusia” to modelowy przykład, jak rodzimą produkcję Biedronka jest w stanie upowszechnić wśród klientów. Zaczynaliśmy z trzema produktami, a teraz mamy ich piętnaście – mówi Tomasz Suchański, dyrektor generalny sieci sklepów Biedronka, który sprzedaje produkty Krupińskich pod marką Swojska Chata.
Firma, która dotąd działała na podstawie zgłoszenia działalności gospodarczej, a wyroby sprzedawała za kilkanaście milionów, nagle stała się poważnym graczem. Już w 2011 roku ofertę przejęcia złożył amerykański Heinz, który kontroluje m.in. Pudliszki. Za biznes chciał zapłacić 60 mln zł, czyli mniej więcej równowartość przychodów. Krupińskich to nie usatysfakcjonowało. Wiedzieli, że są na fali rosnącej, co potwierdził 2012 rok. Sprzedaż ich produktów w Biedronce wzrosła o 135 proc., do 100 mln zł, a przychody całej firmy sięgnęły 130 mln złotych.
„U Jędrusia” to rzadko spotykany obecnie przypadek spółki, która cierpi na klęskę urodzaju. Postawiona w 2007 roku nowa fabryka w Morawicy już przestała firmie wystarczać. Krupiński za 38 mln zł stawia więc nową w Wieliczce. To jeszcze jednak nie jest ostatnie słowo, na obu lokalizacjach pozostawił sobie bowiem grunt na dostawienie kolejnych hal.
– Sytuacja jest bardzo dynamiczna. Co zrobimy dalej, okaże się pod koniec roku. Listopad i grudzień to takie miesiące, w których produkcja musi być dwa razy większa. Jeśli nasze moce przetwórcze już wtedy będą niewystarczające, będziemy musieli dalej inwestować – przekonuje Krupiński, który już zapowiedział, że rozważa giełdowy debiut w drugiej połowie roku dla pozyskania 30 mln złotych.
Jeśli chodzi o produkcję, stawia nie tylko na ilość, ale też na jakość i poszerzanie asortymentu. Pierogi z mięsem czy serem to oczywiście podstawa, na to popyt zawsze będzie największy, ale już dziś zaczyna nadziewać je szpinakiem czy mieszanką żółtego sera i grzybów.
Przykład jego sukcesu nie tylko wytycza kierunek rozwoju biznesu przetwórczego – ten model zamierza w tym roku powielić Pamapol, który pieniądze pozyskane ze sprzedaży Cenosa (30 mln zł) chce przeznaczyć właśnie na inwestycje w linię produkcji dań gotowych na tackach. Sukces „U Jędrusia” pokazuje też, jak ogromne znaczenie ma użycie sprawnej maszyny dystrybucyjnej Biedronki. Z tej dźwigni operacyjnej samemu Pamapolowi trudno będzie już skorzystać. Niemniej dzisiejsza strategia Jerónimo Martins, która stawia na rodzime produkty (tegoroczne hasło reklamowe „My Polacy tak mamy. Doceniamy polskie produkty”), może przyspieszyć rozwój jeszcze niejednego biznesu – donosi Forbes.
Filip Kowalik
