Zaskakujący wynik brytyjskiego referendum stał się źródłem poważnych zawirowań na rynkach. Ominęły one zarówno naszych emitentów obligacji korporacyjnych, jak i posiadaczy tego typu papierów. Zamieszanie związane z Brexitem wpłynęło także na postrzeganie ryzyka poszczególnych segmentów rynku finansowego. Te obserwacje pozwalają oczekiwać, że inwestycje w obligacje firm będą bardziej odporne na ewentualne konsekwencje wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.
Szok po ogłoszeniu wyników brytyjskiego referendum w sprawie obecności tego kraju w europejskiej wspólnocie spowodował potężne spadki na giełdach oraz dynamiczne zmiany kursów walut i wahania notowań obligacji skarbowych. Indeksy na głównych parkietach europejskich zniżkowały po niemal 10 proc. Wskaźnik naszych największych spółek na początku handlu w „czarny piątek” tracił 11 proc., po kilkanaście procent w dół szły ceny akcji poszczególnych firm. Walory PKO BP, największego polskiego banku, chwilami zniżkowały o ponad 17 proc. Wartość portfeli inwestorów doznała poważnego uszczerbku w ciągu zaledwie kilkunastu godzin, a z dużą zmiennością i wahaniami trzeba się liczyć także w dłuższym horyzoncie. Spadki notowań, a szczególnie niepewność, która będzie odczuwalna jeszcze przez wiele miesięcy, ma poważne konsekwencje także dla firm, którym niełatwo będzie pozyskiwać kapitał z emisji akcji. Trudniej będzie także o finansowanie kredytem zarówno z powodu osłabienia kondycji banków, jak i bardziej ostrożne podejście kredytodawców do firm, ze względu na ocenę ryzyka biznesowych przedsięwzięć.
W tym samym czasie, w którym inwestorzy giełdowi nerwowo wyczekiwali na wynik referendum w Wielkiej Brytanii i liczyli straty, a nikt nie myślał o kupowaniu akcji oraz taniejących obligacji skarbowych, bez najmniejszych zakłóceń przebiegały zapisy na papiery dłużne kilkunastu polskich spółek. Na Catalyst nieznacznie obniżyły się notowania obligacji zaledwie kilku największych emitentów, w tym banków, a spadki dotyczyły przede wszystkim papierów o stałym oprocentowaniu.
Taka niewrażliwość na rynkowe zawirowania oraz brak korelacji z innymi instrumentami finansowymi, w połączeniu ze stabilnymi warunkami w postaci wysokości oprocentowania, to bardzo istotna pozytywna cecha obligacji, w tym obligacji korporacyjnych, często na co dzień niedoceniana. Ujawniła się ona w całej pełni właśnie w ostatnich tygodniach i z pewnością zostanie dostrzeżona i zapamiętana przez wielu inwestorów i posiadaczy oszczędności. W pewnym stopniu wynika ona z faktu, że nasz rynek jest wciąż młody, dominują na nim małe i średnie firmy oraz charakteryzuje się przewagą papierów o zmiennym oprocentowaniu, co sprawia że jest odseparowany od wpływów sytuacji na świecie. Ale atrakcyjność rynku obligacji firm ma też znacznie głębsze podstawy, typowe dla tego rodzaju papierów. Są one coraz bardziej doceniane także przez inwestorów zagranicznych, zainteresowanych wyższymi stopami zwrotu, niż możliwe do osiągnięcia na rynku europejskim. Świadczy o tym choćby zakończona sukcesem niedawna emisja euroobligacji PKN Orlen, przeprowadzona już w czasie, gdy odczuwalny był na rynkach niepokój związany z referendum w Wielkiej Brytanii. Mimo to popyt na papiery naszej rafinerii był bardzo duży, a sięgające 2,5 proc. oprocentowanie można uznać za korzystne dla spółki i umożliwia refinansowanie wcześniejszego zadłużenia na lepszych warunkach.
Te spostrzeżenia, w szczególności dotyczące oceny ryzyka, występującego w różnych segmentach rynku finansowego, nie zwalniają jednak od zwracania uwagi na jego występowanie w przypadku obligacji firm. Istotne jest to, że mniejsze znaczenie ma ryzyko związane z ogólną sytuacją, czyli tzw. systemowe, a ogranicza się ono do ryzyka jednostkowego, dotyczącego konkretnych emitentów. Z tym ostatnim rodzajem ryzyka łatwiej można sobie poradzić, stosując odpowiednie kryteria selekcji firm oraz zasady dywersyfikacji portfela.
