Taki obraz polskiego społeczeństwa wyłania się z badań zrealizowanych na zlecenie Hoop Polska, producenta marki Hoop Cola, przez IIBR na reprezentatywnej próbie Polaków.
Raport Hoop Cola odpowiada na pytanie, co myślą o sobie Polacy, jak bardzo są tolerancyjni i otwarci na innych ludzi oraz jaki jest ich stosunek do imigrantów. Już pierwsze wyniki badania przeprowadzonego na reprezentatywnej grupie polskiego społeczeństwa pokazują, że budowanie otwartości w Polsce to niełatwe zadanie.
Słyszę „Polak”, myślę… alkoholik
Odpowiedź aż 58 proc. ankietowanych, poproszonych o podanie pierwszej myśli, jaka przychodzi im do głowy na temat Polaków, ma negatywny wydźwięk. Jednocześnie najbardziej krytyczne są młode osoby (15-24), wśród których 72 proc. deklaruje negatywne skojarzenie jako pierwsze. Pierwsza myśl o Polakach jaka padała najczęściej to alkoholicy/pijacy (13proc.). Co ciekawe, prawie dwa razy więcej kobiet, aniżeli mężczyzn, zadeklarowało taką odpowiedź. Duża część ankietowanych postrzega Polaków jako pracowitych i jest to druga najczęściej wymieniana odpowiedź z wynikiem 9 proc. W tym wypadku mieszkańcy wsi (13 proc.) wypadają zdecydowanie lepiej na tle mieszkańców miast (4 proc.). Inne cechy, które wymieniali ankietowani jako pierwsze skojarzenia o Polakach to: złodzieje (8 proc.), niekulturalni, nieżyczliwi oraz chamy (5 proc.). Tylko 2 proc. badanych kojarzy nasz naród z poczuciem humoru oraz zabawą.
Co to znaczy być prawdziwym Polakiem?
Jak pokazują wyniki badania, prawdziwym Polakiem nie jest osoba, która nie zna słów Hymnu Polskiego (75 proc.) i nie posługuje się językiem polskim (72 proc.). Cecha konieczna do tego by być Polakiem to duma ze swojego pochodzenia (74 proc.). Niżej oceniony przez badanych wyznacznik polskości to udział w wyborach (58 proc.) oraz znajomość najważniejszych dat z historii naszego kraju – (53 proc.). Największą wagę do obu powyższych kwestii przywiązują młodzi ludzie w wieku 15-18 lat – odpowiednio 65 proc. oraz 69 proc. Na uwagę zasługuje fakt, iż aż 23 proc. ankietowanych uważa, że Polakiem nie jest osoba o innym kolorze skóry.
Pesymiści czy optymiści, czyli co cechuje Polaków?
Gościnność to cecha, która najlepiej charakteryzuje Polaków – tak twierdzi aż 87 proc. badanych. Dalsze odpowiedzi nie stawiają nas w tak pozytywnym świetle. Aż 84 proc. badanych uważa, że Polacy ciągle narzekają, nadużywają alkoholu (74 proc.), są zawistni (72 proc.) i pesymistycznie patrzą na świat (70 proc.). Niestety nie udało się jeszcze wykorzenić naszej nietolerancji, którą wskazuje 69 proc. osób. Dodatkowo 68 proc. ankietowanych jest zdania, że jesteśmy narodem zakompleksionym. Do pozytywnych cech Polaków zaliczono poszanowanie tradycji (82 proc.), a także waleczność (76 proc.).
Jak Polacy postrzegają inne grupy narodowościowe?
Tylko jeden procent ankietowanych wymienił jako pierwszą cechę kojarzoną z Polakami „brak tolerancji”. Niestety kłóci się to z odpowiedziami na pytania o konkretne sytuacje życiowe. Tu nie wypadamy już tak dobrze, jak nam się wydaje. Jedynie 22 proc. badanych zgodziłoby się, aby ich córka wyszła za mąż za Araba. Wśród respondentów w wieku 35-49 lat tylko 15 proc. odpowiedziało twierdząco na powyższe pytanie. Osoby z wykształceniem zawodowym i niepełnym zdecydowanie rzadziej (40 proc.) zgodziłyby się na to, aby mieć za sąsiada Roma niż osoby z wykształceniem średnim i wyższym – 52 proc. W badaniach uwzględniono również pytania dotyczące homofobii. Tylko 45 proc. Polaków zgodziłoby się, aby nauczycielem ich dziecka był homoseksualista, przy czym większą tolerancję wykazywały kobiety (57 proc.) w porównaniu do mężczyzn (32 proc.). Najniższy poziom tolerancji w tej kwestii wykazują osoby z wykształceniem niepełnym, bo tylko 39 proc., w przeciwieństwie do osób z dyplomem uczelni wyższej, gdzie pozytywne odpowiedzi na pytanie stanowiły 53 proc. Lepiej wypadamy w pytaniach o tolerancję w stosunku do osób innych narodowości, nawet w przypadku obywateli z Niemiec czy Rosji. Ponad 62 proc. pytanych odpowiedziało, że zgodziłoby się na to, aby Rosjanin uczył ich dziecko historii, a 58 proc. wyraziło zgodę na sprawowanie funkcji radnego w ich gminie przez osobę pochodzenia niemieckiego. Tak jak w przypadku innych pytań, tak również w tych obu kwestiach, najbardziej otwarte są osoby z wyższym wykształceniem.
Jaki jest nasz stosunek do imigrantów?
Ostatnią badaną kwestią był stosunek Polaków do imigrantów przebywających w naszym kraju. Prawie połowa pytanych, bo aż 46 proc. uważa, że imigranci odbierają im pracę, a 52 proc. opowiada się za ograniczeniem liczby obcokrajowców, nielegalnie przebywających w Polsce. Jednak w opinii prawie 60 proc. Polaków, imigranci mają pozytywny wpływ na polskie społeczeństwo, które dzięki nim uczy się nowych zwyczajów i kultury.
Badanie zostało zrealizowane przez Interaktywny Instytut Badań Rynkowych sp. z o.o. metodą CAWI Real Time Sampling w dniach 12-14.04.2011 w ramach GO96 – Omnibus online. Próbę dobrano metodą losowo-kwotową spośród użytkowników witryn internetowych korzystających z bezpłatnej wersji systemu stat24 lub bezpłatnego audytu site-centric stat.pl/PBI.
Badaniem objęto dwie grupy osób: Polaków w wieku 15-49 lat (N=800) oraz internautów z Polski w wieku 15-75 (N=1000). Niniejszy arkusz pozwala na porównanie tych dwóch grup osób w wieku 15-49 lat.
