W obowiązującym stanie prawnym brak jest obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie aktu powołania.
Powołanie w skład zarządu spółki prawa handlowego zgodnie z ugruntowanym poglądem powoduje jedynie powstanie pomiędzy członkiem zarządu a spółką prawa handlowego stosunku organizacyjnego regulowanego przepisami Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.). Powołanie to nie może być więc utożsamiane z powołaniem jako źródłem stosunku pracy, o którym stanowi art. 68 § 1 Kodeksu pracy, a co za tym idzie, nie rodzi tego stosunku prawnego (np. wyrok Sądu Najwyższego z dn. 14.02.2001 r., sygn. akt: I PKN 258/00, OSNP 2002 nr 23, poz. 565).
Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne reguluje ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (sus), która w art. 6 wymienia osoby, które podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Wśród osób, za które opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne jest obowiązkowe, ustawa nie wymienia jednak członków zarządu spółek kapitałowych. Tym samym pełnienie funkcji członka zarządu nie pociąga za sobą obowiązku uiszczania za te osoby składek na ubezpieczenia społeczne. Zaznaczenia jednak wymaga, że obowiązek taki będzie istniał w przypadku wykonywania czynności członka zarządu w reżimie pracowniczym, czy na podstawie stosunku o charakterze cywilnoprawnym.
W praktyce zdarza się bowiem, że aktowi powołania do zarządu towarzyszy zawarcie z członkiem zarządu umowy o pracę, kontraktu menadżerskiego lub innej umowy o świadczenie usług. W takim przypadku członek zarządu podlega ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla pracowników lub zleceniobiorców. Zatem gdyby z członkiem zarządu została zawarta umowa o pracę, to podlegałby on obligatoryjnie ubezpieczeniom społecznym wszystkich ryzyk i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako pracownik. Z kolei pełnienie funkcji członka zarządu na podstawie umowy zlecenia lub kontraktu menedżerskiego stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń w ZUS. Przyjmując, że kontrakt menedżerski został zakwalifikowany jako umowa o świadczenie usług do której, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, to członek zarządu pełniący swoją funkcję na podstawie w/w umów cywilnoprawnych podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ubezpieczeniu wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu, natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dla niego dobrowolne.
Ponadto gdyby członek zarządu był równocześnie jedynym wspólnikiem spółki z o.o. to jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność podlegałby obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu) oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Wówczas też zatrudnienie na podstawie umowy o pracę skutkowałoby zbiegiem tytułów do ubezpieczeń rozstrzyganym zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o sus, a na podstawie umowy cywilnoprawnej na zasadach określonych w art. 9 ust. 2 tejże ustawy. Z każdego tytułu obowiązkowa byłaby składka zdrowotna.
Podsumowując pełnienie obowiązków członka zarządu sp. z o.o. samo przez się nie rodzi obowiązku ubezpieczeń społecznych. Opisany stan prawny odnoszący się do członków zarządu jest obowiązujący i w tym zakresie aktualnie nie przewiduje się zmian legislacyjnych. W komisjach sejmowych trwają natomiast prace nad zmianą ustawy o sus odnoszącą się do członków rad nadzorczych. Przedmiotowa nowelizacja w zakresie art. 6 tej ustawy zmierza do rozszerzenia określonego w nim kręgu podmiotów podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym o osoby będące członkami rad nadzorczych.
autor: Patrycja Rybińska – radca prawny
źródło: Ergo
