Określony kiedyś przez tygodnik Newsweek wrogiem publicznym nr 1 świata technologii Nicholas Carr (były redaktor amerykańskiej edycji Harvard Business Review) od prawie dekady analizuje wpływ technologii informacyjnych, na organizację i strategię rozwoju firm, a w ostatnich latach także na możliwości percepcyjne i kompetencje użytkowników sieci.
Czy w siedem lat po publikacji słynnego artykułu „IT doesn’t matter”, rozwinięciu go w formie książki, a także po napisaniu dwóch kolejnych publikacji tj. „The Big Switch: Rewiring the World, from Edison to Google” i „The Shallows: What the Internet Is Doing to Our Brains”, nadal podtrzymuje Pan tezę, że IT nie ma znaczącego wpływu na konkurencję pomiędzy firmami?
Książka „The Big Switch” jest w pewnym stopniu kontynuacją „Does IT Matter” i rozwija mój wywód na temat roli tradycyjnie pojmowanego IT w budowaniu przewagi konkurencyjnej. Wzrost popularności koncepcji cloud computing jest dowodem na to, że przetwarzanie danych w korporacjach powinno odbywać się raczej na zasadzie współdzielenia scentralizowanych zasobów, a nie wdrażania pojedynczych systemów. Taka zmiana, polegająca na standaryzacji metod dostarczania niektórych zasobów, nie jest niczym nowym w świecie biznesu. Sto lat temu dokładnie to samo stało się z energią elektryczną.
Zastąpienie jednego modelu realizacji zadań innym niesie za sobą nowe szanse. Niektóre firmy podejmujące bardziej rozważne decyzje dotyczące inwestycji IT mogą w ten sposób wykreować nową przewagę nad konkurencją. Tyle, że będzie to przede wszystkim przewaga wynikającą z trafnego doboru narzędzi zarządzania (management advantage), a nie z wykorzystania nowej technologii.
Jak dziś zdefiniowałby Pan rolę technologii informatycznych na organizację i sposób prowadzenia biznesu przez firmy?
Nie mam wątpliwości co do tego, że nowoczesny biznes opiera się na wymianie informacji, wspomaganej przez nowoczesne rozwiązania IT, a ich rola będzie rosła. Zmienia się jednak sposób ich wykorzystania. Obserwujemy dziś trend, bazujący na rozwiązań cloud computing, a także outsourcingu, prowadzący do rozdzielenia fizycznej infrastruktury przetwarzania danych (physical infrastructure of computing) od biznesowej logiki, wbudowanej w oprogramowanie.
W efekcie tych zmian fizyczna infrastruktura przetwarzania zostanie przejęta przez grupę scentralizowanych dostawców technologii. Uwolni to firmy od konieczności inwestycji kapitałowych w sprzęt i pozwoli skupić się na dopracowywaniu biznesowej logiki rozwiązań IT. To poważne wyzwanie zwłaszcza dla wewnętrznych działów informatyki, które oprócz rozwoju logiki biznesowej będą musiały zająć się koordynacją działań firm dostarczających zasoby potrzebne do przetwarzania danych.
Zmiany, o których pisze Pan w swoich książkach, niosą za sobą szereg skutków, które wykraczają daleko poza granice świata korporacji. Które z nich mogą mieć największy wpływ na nasze przyszłe życie?
W ciągu ostatnich trzech lat skupiłem się na analizie konsekwencji coraz szerszego wykorzystania cyfrowych technologii komunikacyjnych dla naszej inteligencji. Internet zachęca nas do działań polegających na kopiowaniu, czy równoczesnej realizacji różnych zadań (multitasking). Równocześnie jednak ogranicza aktywności oparte na kontemplacji, refleksji, czy introspekcji, co jak dowodzi szereg studiów trwale wpływa na takie kompetencje, jak umiejętność pogłębionego, krytycznego myślenia, czy kreatywność. Jak widać dzięki technologiom zyskujemy pewne korzyści, ale równocześnie możemy stracić coś ważnego.
Czy ma to wpływ na sposób prowadzenia biznesu?
Na pewno niesie za sobą dwa praktyczne wyzwania. Po pierwsze, oznacza konieczność poszukania odpowiedzi na pytanie jak pobudzić w pracownikach ten rodzaj kreatywności, który wymaga ciszy i skupienia, w czasach kiedy są oni dopingowani przede wszystkim do intensywnej wymiany informacji, angażują się w aktywności na serwisach społecznościowych i ustawicznie skanują internet w poszukiwaniu pojedynczych informacji? Po drugie, wiąże się z koniecznością budowy nowych głębszych więzi z klientami, którzy pozostają w stanie ustawicznego rozproszenia. Niewiele firm znalazło odpowiedź na te pytania. Te, którym się to udało mogą zyskać strategiczną przewagę nad konkurencją.
6 października, na zaproszenie Harvard Business Review Polska, Nicholas Carr przyjedzie do Warszawy i poprowadzi konferencję „Strategia a efekt sieci!”. Mediarun.pl jest patronem medialnym wydarzenia.
