Sztuczna inteligencja? Polscy pracownicy wciąż sceptyczni
Zaledwie 27% pracowników w Polsce wierzy, że sztuczna inteligencja (AI) znacząco poprawi ich warunki pracy – to mniej niż średnia europejska, wynosząca 34%. Dane te pochodzą z badania Great Place To Work®, które objęło ponad 26 tysięcy pracowników w Europie.
Podobne wyniki przynoszą inne analizy. W badaniu CBOS z czerwca 2024 r. aż 38% Polaków widzi w AI więcej zagrożeń niż korzyści. Tylko co czwarty respondent ma przeciwne zdanie. Główna obawa to potencjalny wzrost bezrobocia, który może wynikać z automatyzacji i rozwoju technologii.
Europa traci w globalnym wyścigu
Na tle innych regionów świata Europa wypada blado pod względem inwestycji w AI – według raportu Parlamentu Europejskiego z 2023 r., wydatki na sztuczną inteligencję są tu czterokrotnie niższe niż w USA. Problemem nie są jednak tylko finanse. Europa zmaga się także z niedostateczną cyfryzacją firm, brakiem odpowiednich kompetencji pracowników oraz niskim poziomem zaufania do nowych technologii.
Z badania Great Place To Work wynika, że pracownicy z nieufnością wobec swoich liderów są szczególnie sceptyczni wobec AI. W obliczu szybkiej cyfryzacji i zmian technologicznych nie mają pewności, czy ich firmy zdecydują się na rozwój ich kompetencji, czy raczej zastąpią ich nowymi, młodszymi pracownikami. Jedynie 27% pracowników w Europie (25% w Polsce) deklaruje, że ich organizacje podejmują działania edukacyjne związane z AI. Jeszcze mniej, bo 20% w Polsce i 25% w Europie, uczestniczyło w szkoleniach dotyczących wykorzystania sztucznej inteligencji w pracy.
Liderzy powinni przejąć inicjatywę
Raport Edelman Trust Barometer 2024 pokazuje, że 8 na 10 pracowników oczekuje od liderów wyższego szczebla, by aktywnie komunikowali kwestie przyszłych kompetencji oraz etycznego wykorzystania technologii. Pracownicy liczą na to, że zarządy będą nie tylko zarządzać zmianami, ale także odpowiedzialnie podchodzić do społecznych wyzwań związanych z AI.
Jak zbudować zaufanie do nowych technologii?
Przykładem dla typowych firm mogą być organizacje z rankingu 100 Best Companies to Work For™ in Europe. Aż 78% ich pracowników uważa, że awanse w ich firmach są uczciwe, w porównaniu do 37% w przeciętnych europejskich miejscach pracy (35% w Polsce). Podobnie, 70% pracowników tych firm uważa, że ich organizacje uczciwie dzielą się wypracowanymi zyskami, podczas gdy w Polsce taką opinię wyraża tylko 26%.
Badania pokazują, że uczciwe traktowanie pracowników sprzyja gotowości do nauki i otwartości na nowe technologie. Pracownicy, którzy wierzą w sprawiedliwość awansów oraz mają możliwość rozwoju zawodowego, są o 29–30 punktów procentowych bardziej skłonni do korzystania z narzędzi AI.
Firmy, które chcą skutecznie wprowadzić AI, powinny zadbać o silne relacje z pracownikami. Kluczowe działania obejmują:
- regularny audyt wynagrodzeń i systemów premiowych,
- inwestowanie w mobilność talentów poprzez umożliwienie podejmowania nowych ról,
- przejrzystą komunikację na temat przyszłości AI w miejscu pracy.
Badanie EY Polska pokazuje, że 59% polskich przedsiębiorstw postrzega wdrażanie AI jako priorytet. Jednak czy pracownicy tych firm są odpowiednio przygotowani na zmiany? Sukces zależy od stworzenia uczciwego środowiska pracy i otwartej rozmowy o korzyściach oraz ryzykach związanych ze sztuczną inteligencją. To fundament budowy zaufania i akceptacji, które są niezbędne w transformacji cyfrowej.