Najważniejszym celem jest dla nich osiągnięcie pozycji lidera na rynku, podczas gdy w Unii Europejskiej zarządzający za priorytet uważają konkurencyjność firmy.
Raport z badań „CEE Leadership Study” prezentuje różnice w postrzeganiu przywództwa i stylu zarządzania firmą w krajach Europy Środkowej i Unii Europejskiej. Jak wynika z wywiadów, przeprowadzonych z przedstawicielami najwyższej kadry menedżerskiej, różnice te są widoczne, chociaż sukcesywnie niwelowane.
Jest to skutek przeprowadzonych w ostatnich latach procesów reorganizacyjnych oraz istnienia świadomości potrzeby kształcenia umiejętności przywódczych wśród menedżerów z krajów Europy Środkowej.
Reorganizacja w polskich firmach przynosi spodziewane efekty. Badane polskie przedsiębiorstwa, które przeprowadziły w ciągu ostatnich lat liczne procesy reorganizacyjne, dostrzegają ich pozytywne skutki. Widoczne są one m.in. we wzroście efektywności i poprawie struktury kosztów. Menedżerowie z Europy Zachodniej są zdecydowanie mniej zadowoleni z efektów przeprowadzonych projektów reorganizacyjnych.
„Jest to przede wszystkim efekt uwolnienia przez badane przez nas polskie firmy potencjałów oszczędnościowych w zakresie likwidacji niektórych przerostów zatrudnienia. Natomiast proste rezerwy oszczędnościowe już się wyczerpały i dalszy wzrost konkurencyjności będzie wymagał poprawy efektywności procesów biznesowych, co nie jest już takie łatwe, jak dobitnie potwierdzają przykłady z Europy Zachodniej.” – komentuje Artur Pielech, dyrektor zarządzający Rolanda Bergera w Polsce.
Postrzeganie konkurencyjności firmy zależy od kraju. Menedżerowie w Unii Europejskiej na pierwszym miejscu wśród celów firmy stawiają jej konkurencyjność. Gwarantuje ona firmie odporność na wahania koniunktury rynkowej.
Z kolei w krajach Europy Środkowej najważniejszym celem zarządzania jest osiągnięcie pozycji lidera rynku i podnoszenie wartości firmy. Najmniejsze znaczenie w opinii zarządzających największych środkowoeuropejskich firm ma krótkoterminowy wzrost wartości akcji.
W opinii menedżerów z Zachodniej Europy zarządzający w krajach kandydujących do UE są bardziej przedsiębiorczy, pragmatyczni i szybciej podejmują decyzje. Natomiast za negatywne aspekty stylu zarządzania w Europie Środkowej uważają m.in: zbytnią hierarchiczność i polityczny charakter podejmowanych decyzji. Menedżerowie środkowoeuropejscy są też mniej formalni, mniej zorganizowani, mniej skupieni na kwestiach strategicznych i mniej międzynarodowi.
Polscy menadżerowie pozytywnie ocenili umiejętności przystosowania się polskich pracowników do warunków rynkowych, przy czym większą elastyczność przypisują osobom na średnim szczeblu zarządzania niż szeregowym pracownikom. Z kolei pracownicy w krajach UE są mniej elastyczni i niechętnie akceptują rozwiązania ograniczające ich przywileje. Taka postawa odzwierciedla tendencję do nadmiernej ochrony pracowników, gwarantowaną przez prawo unijne.
„Umiejętności miękkie” wymagają doskonalenia Rozwój kadry menedżerskiej postrzegany jest zarówno w Polsce, jak i w krajach UE jako priorytetowy czynnik konkurencyjności firm, jednak w opinii badanych wymaga dalszego doskonalenia. W Polsce „twarde umiejętności” są w stosunkowo wysokim stopniu rozwijane w procesie kształcenia menedżerów, natomiast nadal większej intensywności wymaga rozwój „umiejętności miękkich”. Oznacza to potrzebę dalszego kształcenia zdolności przywódczych kadry zarządzającej krajów Środkowej Europy.
Badanie „”CEE Leadership Study” przeprowadzone zostało w okresie od sierpnia 2002 roku do lutego 2003 roku. Miało ono charakter eksploracyjny i było prowadzone w formie pogłębionych wywiadów indywidualnych.
Celem wywiadów było sformułowanie wniosków odnośnie obecnego stanu i charakteru przywództwa oraz stylu zarządzania w Polsce i innych krajach kandydujących do UE – w porównaniu do UE. Wnioski z badań są efektem wywiadów ze 108 przedstawicielami najwyższej kadry zarządzającej największych przedsiębiorstw państwowych i prywatnych w wybranych krajach, w tym: z 15 prezesami polskich firm o obrotach powyżej 500 mln zł rocznie, 70 prezesami największych firm w wybranych krajach Europy Środkowej (Rumunia, Węgry, Czechy) oraz 25 partnerami Rolanda Bergera w 6 krajach Europy Zachodniej (Niemcy, Francja, Hiszpania, Wielka Brytania, Szwajcaria i Belgia).
W badaniach wzięły udział największe firmy, działające na rynku europejskim, a wśród nich m.in. BP, PKN Orlen, Hochtief, BRE Bank, Rolimpex, Polska Grupa Farmaceutyczna, Zakłady Azotowe Kędzierzyn, PKO BP, Mostostal Siedlce, Bank BPH-PBK, Górnośląski Zakład Elektroenergetyczny, Skoda, Vivendi, Henkel, Dacia, Raiffeisen Bank, British American Tobacco, Kraft, OMV.
Roland Berger Strategy Consultants to międzynarodowa firma doradcza o europejskim rodowodzie. Z ponad 1300 doradcami pracującymi w 33 biurach na całym świecie, Roland Berger łączy światowe kompetencje z lokalnym know-how. Jest jedyną firmą doradztwa strategicznego o europejskich korzeniach, znajdującą się w czołówce światowego konsultingu. Klientami Rolanda Bergera na świecie są największe międzynarodowe koncerny, m.in.: BMW, Shell, BASF, Lufthansa, Siemens, Deutsche Bank, Bayer, Porsche, ABB.
Warszawskie biuro Rolanda Bergera działa w Polsce od 2000 roku i oferuje doradztwo strategiczne dla najwyższej kadry zarządzającej, w tym w zakresie: strategii i marketingu, doskonalenia procesów, restrukturyzacji oraz doradztwa w procesach fuzji i przejęć. W Polsce firma prowadziła projekty, m.in. dla: sektora petrochemicznego, bankowego, lotniczego i stoczniowego.
