Od 30 września 2010 pierwsi Polacy mogą czerpać korzyści z dostępu do bezpłatnej naziemnej telewizji cyfrowej (NTC), która oferuje znakomitej jakości obraz i dźwięk oraz większą liczbę kanałów, niż telewizja analogowa. Do 31 lipca 2013 roku w Polsce planowane jest wyłączenie nadajników analogowych. Na ponad dwa lata przed wyznaczonym terminem stan wiedzy Polaków na temat cyfryzacji budzi jednak obawy. Czas to zmienić.
Do dnia dzisiejszego 46 proc. widzów ma dostęp do kanałów z multipleksów (MUX-2 i MUX-3). Sytuacja ma się poprawić w drugiej części bieżącego roku. Już od połowy lipca, czyli przed zaplanowanym harmonogramem, uruchamiane są kolejne stacje nadawcze MUX 2, sukcesywnie wypełniając zasięgiem kolejne regiony kraju. Do dnia 31.07.2011 emisje będą miały charakter testowy, po czym przejdą w regularne nadawanie i już 87 proc. osób będzie mogło odbierać kanały z MUXów. Docelowo – od końca grudnia 2013 – dostęp do naziemnej telewizji cyfrowej ma mieć 97 proc. Polaków. Oznacza to możliwość powszechnego, darmowego odbioru ponad 20 polskich kanałów telewizyjnych w cyfrowej jakości. Jest to jedyna tak bogata oferta na polskim rynku, która nie wymaga od widzów żadnych umów ani stałych opłat.
Obecnie emisja cyfrowa i analogowa funkcjonują równolegle, ale już za dwa lata polscy widzowie będą odbierać naziemny sygnał telewizyjny wyłącznie za pośrednictwem techniki cyfrowej. Zamiana systemu nadawania to jeden z wymogów Komisji Europejskiej, mający na celu udostępnienie wszystkim obywatelom państw członkowskich telewizji w najwyższej jakości. W Polsce Sejm uchwalił 13 maja 2011 ustawę o wdrożeniu bezpłatnej cyfrowej telewizji naziemnej, której celem jest stworzenie podstaw do ostatecznego wyłączenia nadawania analogowego z dniem 31 lipca 2013. Co ważne, Europa już kilka lat temu rozpoczęła przechodzenie na cyfryzację. Proces zakończyły już Belgia, Holandia, Hiszpania, Niemcy, Szwajcaria, Estonia, Chorwacja, Słowenia i kraje skandynawskie. Proces wyłączania telewizji analogowej już rozpoczęły: Austria, Czechy, Grecja, Francja, Włochy i Wielka Brytania. Z rozpoczęciem procesu cyfryzacji zwlekają: Irlandia, Bułgaria i Rumunia, które w 2015 roku będą zmuszone zakończyć oglądanie telewizji w wersji analogowej, a tym samym zamkną listę państw europejskich, przechodzących na telewizję cyfrową.
Jakie korzyści daje cyfrowa telewizja?
Według danych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, w Polsce jest ponad 5 milionów gospodarstw domowych, które odbierają telewizję wyłącznie z naziemnych nadajników analogowych. To właśnie one zyskają najwięcej na cyfryzacji. Ale czy odbiorcy naziemnej telewizji wiedzą wystarczająco dużo o nadchodzących zmianach, by w pełni wykorzystać szansę, jaką niesie im cyfryzacja? A przecież naziemna telewizja cyfrowa (NTC) to wymierne korzyści dla widza, który będzie mógł cieszyć się znakomitą jakością obrazu i dźwięku oraz większą liczbą kanałów dostępnych z nadajników naziemnych. W przypadku emisji cyfrowej na dotychczasowym jednym kanale analogowym można odbierać kilka (do ośmiu) programów telewizyjnych. Taki strumień danych cyfrowych, który dzięki zastosowaniu odpowiednio skutecznej kompresji pozwala na nadawanie kilku programów na tym samym paśmie to tzw. multipleks (MUX). W Polsce uruchomiono dotychczas dwa multipleksy; w MUX-2 dostępnych jest dziś siedem programów, a w MUX-3 pięć.
• w multipleksie MUX-2: Polsat, Polsat Sport News, TVN, TVN7, TV Puls, TV4, TV6;
• w multipleksie MUX-3: TVP1, TVP2, TVP INFO, TVP Kultura, TVP Historia.
W MUX-2 jest również zarezerwowane miejsce na kanał Puls 2 (nazwa robocza).
Pierwszy multipleks (MUX-1) wciąż nie ruszył. Dopiero w kwietniu tego roku KRRiT rozstrzygnęła, że oprócz TVP1, TVP2 i TVP Info znajdą się na nim 4 nowe kanały. Po ostatnich zmianach są to: Polo TV (muzyczny), Eska TV (muzyczny), ATM Rozrywka TV (rozrywkowy) oraz U-TV (informacyjno-publicystyczno-poradnikowy).
Cyfryzacja jest także ogromną szansą dla osób, do których nie docierają niektóre stacje telewizyjne. Dziś aż 76 proc. Polaków, korzystających z analogowej telewizji naziemnej, nie odbiera TV Puls, 52 proc. TVN-u, a dostępu do Polsatu nie ma 15 proc. osób. Z końcem procesu cyfryzacji te problemy powinny zniknąć.
Naziemna Telewizja Cyfrowa oferuje także dostęp do dodatkowych funkcji, znanych dotychczas abonentom platform cyfrowych czy telewizji kablowych. Zamiast kupować tradycyjny, papierowy magazyn z programem telewizyjnym będziemy na przykład mogli skorzystać z Elektronicznego Informatora Programowego (EPG). Dzięki niemu na ekranie telewizora sprawdzimy godzinę nadawania audycji oraz zapoznamy się z jej opisem. EPG umożliwia także funkcję kontroli rodzicielskiej, czyli możliwość zablokowania wybranych programów przed dostępem dla dzieci. Ucieszą się również ci, którzy w filmach mają dość głosu lektora. Będą mogli wybrać oryginalną ścieżkę dźwiękową i wspomóc się napisami, co pozwoli na szlifowanie umiejętności językowych.
Jak odbierać telewizję cyfrową?
W przypadku starszych telewizorów do odbioru kanałów NTC niezbędny będzie zakup dekodera typu STB (set-top box), który dokonuje odpowiedniej konwersji sygnału cyfrowego na sygnał analogowy. Co ważne, montaż STB jest bardzo łatwy i nie wymaga technicznej pomocy specjalistów. Natomiast nowoczesne odbiorniki są już przystosowane do odbioru telewizji cyfrowej i nie wymagają instalacji żadnych elementów dodatkowych (zgodnie z polskimi przepisami muszą mieć nie tylko tuner DVB-T, ale także wbudowany dekoder MPEG-4 – H.264/AVC – gdyż to właśnie ten format kompresji został wybrany w Polsce). Warto nadmienić, że opisane powyżej dostosowanie sprzętu jest jedynym wymogiem, jaki musimy spełnić, by w pełni korzystać z sygnału naziemnej telewizji cyfrowej.
Cyfryzacja jest kolejną rewolucyjną zmianą w telewizji od początku jej istnienia. Jesteśmy świadkami tego procesu, ale wciąż w zbyt małym stopniu jego świadomymi uczestnikami.
Klaudiusz Gomerski, channel manager Puls 2, Telewizja Puls
