Na potrzeby poradnika za wystarczającą możemy uznać definicję P. Cardona i C. Rey (2003), głoszącą, że misja to „deklaracja charakteryzująca tożsamość grupy lub organizacji”. Jest ona istotną praktyką zarządzania, nierzadko stanowiąca o wartości dodanej przedsiębiorstwa, wykorzystywanym na całym świecie. Wszystkie firmy znajdujące się na liście najbardziej pożądanych pracodawców sformułowało swoje misje.
Jaka powinna być misja, aby okazała się skuteczna?
Misja musi spełniać trzy kluczowe warunki – odpowiedniość treści, wiarygodność i wzbudzanie woli działania.
Treść
Odpowiednia treść misji sprawia, że pracownicy mają satysfakcję z pracy w danej firmie, a ich zaangażowanie w jej rozwijanie rośnie. Błędem jest więc sformułowanie misji akcentującej jedynie maksymalizację wartości dodanej akcjonariuszy, ponieważ nie uwzględnia ona aspiracji i istoty pracujących w niej ludzi. Z tego powodu czasem warto nadać misji więcej treści, aby przedstawiała ona zaangażowanie organizacji na rzecz różnych społeczności – pracowników, klientów czy właścicieli.
Wiarygodność
Brak wiarygodności stanowi największą wadę misji większości firm. Niespójność pomiędzy deklaracjami przedsiębiorstwa a jego faktycznymi działaniami sprawia, że traci ono szacunek i lojalność pracowników oraz innych społeczności, na które to przedsiębiorstwo oddziałuje. Z tego powodu misja powinna opisywać taką tożsamość organizacji, która istnieje w rzeczywistości, a nie taką, którą chciałoby się wypracować lub która byłaby zgodna ze standardami i poprawnością polityczną. Nieoceniona jest tutaj osoba przywódcy organizacji, który buduje wiarygodność poprzez dawanie przykładów zaangażowania na rzecz misji i wzbudzanie zaufania swoich bezpośrednich podwładnych, a także społeczności, w której organizacja funkcjonuje.
Wola działania
Wola działania w zespole, w odróżnieniu od stresu, prowadzi do czynu, ukierunkowanych decyzji i do podejmowania intensywnego wysiłku, a także do stawiania sobie coraz ambitniejszych celów. Brak woli działania to rezultat braku prawdziwego poczucia misji, dlatego na misję składać się muszą ambitne i realistyczne cele, motywujące do działania. Jeżeli warunek ambicji bądź realności wyników nie jest spełniony, to misja może stać się obiektem cynizmu i drwin całej organizacji oraz jej otoczenia.
Co powinno znajdować się w misji?
Przed przystąpieniem do formułowania misji należy zidentyfikować dwa rodzaje podmiotów: te, które mają jakiś wkład w organizację oraz te, na które ona oddziałuje. Grupę tych podmiotów nazywa się interesariuszami, a ich aktywność może mieć wpływ na powodzenie organizacji. Interesy każdego z nich powinny mieć swoje odzwierciedlenie w misji poprzez określenie wkładu, jaki dana organizacja ma na rzecz tych podmiotów. Zazwyczaj każda firma styka się z trzema podstawowymi rodzajami interesariuszy:
- Klienci – wkład przedsiębiorstwa na rzecz klientów może być wyrażony w różny sposób, zazwyczaj jednak mowa jest o zaspokajaniu ich potrzeb;
- Akcjonariusze, udziałowcy – ogólniej mówiąc właściciele; jednym z podstawowych wkładów przedsiębiorstwa na rzecz swoich właścicieli jest wypłata dywidendy i zwiększanie wartości przedsiębiorstwa, co nazywa się tworzeniem wartości dodanej;
- Pracownicy – coraz częściej uznaje się, że na przedsiębiorstwach i organizacjach ciąży obowiązek wobec osób, które je tworzą; z tego powodu misja powinna odnosić się również do nich.
Oprócz wymienionych powyżej mogą istnieć także inne grupy interesariuszy, na przykład społeczności lokalne, grupy wiekowe, osoby uprawiające dane sporty i inne. W misji powinno znajdować się odniesienie do podmiotów najważniejszych z punktu widzenia firmy.
Formułując misję organizacji nie zapomnij …
- zaangażować w ten proces odpowiednio dużej liczby osób. Ludzie pracujący nad stworzeniem misji będą mieli poczucie, że jest ona ich wspólnym dziełem, dzięki czemu będą się z nią utożsamiali. Warto też przemyśleć włączenie do procesu tworzenia misji przedstawicieli innych grup interesów, np. klientów lub dostawców. Im większa i bardziej zróżnicowana grupa osób tworzących misję, tym większa szansa, że odpowiednio i wiarygodnie uwzględni ona interesy podmiotów, od których zależy powodzenie przedsiębiorstwa.
- o jej upowszechnianiu. Warunkiem skutecznego funkcjonowania misji jest jej dotarcie do ludzi. Z tego powodu musi ona być spójna, zwięzła i wyrażona w sposób ogólny. Misja zajmująca dwieście stron może być powodem do dumy kadry menedżerskiej, ale nie spełni swojego podstawowego zadania.
- aktualizować jej w regularnych odstępach czasu. Ponieważ misja jest deklaracją charakteryzującą tożsamość, to należy pamiętać, że organizacje cały czas ewoluują i z biegiem czasu ich tożsamość się zmienia. Nieaktualna misja będzie nieskuteczna, a wręcz może działać na szkodę organizacji.
Bank Citi Handlowy – przykład misji sprzyjającej woli działania, cechującej się odpowiedniością i wiarygodnością
Misją Banku jest odegranie wiodącej roli w sektorze bankowym w Polsce poprzez oferowanie światowej klasy produktów i wysokiej jakości usług Klientom krajowym i międzynarodowym, zapewnianie akcjonariuszom wysokiego zwrotu z kapitału, tworzenie atrakcyjnego i satysfakcjonującego środowiska pracy dla pracowników oraz wyznaczanie standardów etycznych w biznesie.