Nagroda ta została ustanowiona w 1987 roku dzięki wspólnej inicjatywie Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Fundacji Miesa van der Rohe w Barcelonie.
Nagroda im. Miesa van der Rohe jest najpoważniejszym wyróżnieniem przyznawanym za współczesne realizacje architektoniczne w Europie. W gronie jurorów znalazły się dotąd m.in. takie sławy architektury, jak Zaha Hadid, Norman Foster, Toyo Ito, David Chipperfield, Kazuyo Sejima, Dominique Perrault.
Konkurs organizowany jest co dwa lata. Laureat Grand Prix otrzymuje 60 tys. euro oraz rzeźbę przedstawiającą Pawilon Niemiecki w Barcelonie projektu Ludwiga Miesa van der Rohe, w którym obecnie mieści się siedziba fundacji jego imienia. Przyznawane jest także Wyróżnienie dla młodych architektów w wysokości 20 tys. euro. Wręczenie Grand Prix 2013 Nagrody im. Miesa van der Rohe odbędzie się w przyszłym roku w Barcelonie. Po każdej edycji organizowana jest wystawa pokonkursowa prezentowana w wielu miastach Europy – obecnie Muzeum Architektury we Wrocławiu gości wystawę prac z 2011 roku.
Do tej pory żaden polski projekt nie zdobył głównej nagrody ani wyróżnienia, choć 55 obiektów z naszego kraju otrzymało w ciągu kilkunastu lat nominacje. Największym osiągnięciem Polaków było wejście w 2011 roku na tzw. „krótką listę” (projekt kościółka w Tarnowie nad Wisłą pracowni Beton). Zdobywcą Grand Prix 2011 było Nowe Muzeum w Berlinie, projektu pracowni Dawid Chipperfield Architects we współpracy z Julian Harrap. Wyróżnienie dla młodych architektów przyznano wówczas projektowi Collage Mouse w hiszpańskiej Gironie autorstwa Ramona Boscha i Beta Capdeferro.
Kandydaci do nagrody zgłaszani są przez niezależnych ekspertów z całej Europy, jak również przez członków organizacji branżowych, które stanowią część Europejskiej Rady Architektów oraz innych europejskich stowarzyszeń.
Ewa P. Porębska od wielu lat działa na rzecz popularyzacji wzorców architektury, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Przed powołaniem w skład jury nagrody im. Miesa van der Rohe, od 2007 roku była jej ekspertem. Jest członkiem Rady Ekspertów Nagrody European Price for Urban Public Space, w latach 2008-2010 uczestniczyła w pracach jury World Architecture Festiwal w Barcelonie. Jest też członkiem Rady Muzeum Architektury we Wrocławiu.
