Stanowisko ZPP dot. projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw.
Realizacja zadań z zakresu szeroko rozumianej cyfryzacji państwa i upowszechniania dostępu do szerokopasmowego Internetu, stanowić powinna jeden z priorytetów polskiej polityki prowadzonej w ciągu najbliższych lat, tym bardziej że Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej, jeśli chodzi o rozwój sieci szerokopasmowych, w szczególności tych stacjonarnych. Oczywiście, żeby mogła ona odbywać się w sposób rozsądny i sprawny, konieczne jest przyjazne otoczenie regulacyjne, sprzyjające przeprowadzaniu niezbędnych inwestycji. Aktualnie mnogość istniejących barier prawnych negatywnie wpływa na tempo i jakość procesów modernizacyjnych. Jest to tym bardziej istotne, że w ciągu najbliższych lat realizowany będzie Program Operacyjny Polska Cyfrowa, w ramach którego ustalono trzy główne cele (w zakresie osi priorytetowych; istnieje jeszcze czwarta oś, mająca charakter pomocniczy): maksymalizacja pokrycia kraju nowoczesnymi sieciami dostępowymi Internetu szerokopasmowego, umożliwiającymi dostęp do Internetu o parametrach co najmniej 30 Mb/s, poszerzenie zakresu spraw, które obywatele i przedsiębiorcy będą mogli załatwić drogą elektroniczną (oś E-administracja i otwarty rząd) oraz rozwój kompetencji cyfrowych osób z grupy zagrożonej wykluczeniem cyfrowym. Łącznie do rozdysponowania w ramach programu operacyjnego będzie 1 miliard euro, które wykorzystane mają być przede wszystkim na budowę i rozwój niezbędnej infrastruktury. Konieczne będzie zatem istotne zaangażowanie podmiotów prywatnych – szczególnie z tego właśnie powodu przedstawiony projekt, jako usuwający znaczną część ze wspomnianych wyżej przeszkód regulacyjnych, należy ocenić zdecydowanie pozytywnie. Dodatkowo, projekt implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej, co jest w tej chwili konieczne, ponieważ państwa członkowskie mają obowiązek realizować przepisy wynikające z transpozycji dyrektywy już od 1 lipca 2016 roku.
Zaprezentowany projekt zawiera cały pakiet słusznych rozwiązań i poprawek, którego wprowadzenie w życie może w rezultacie skutkować znacznym usprawnieniem i uproszczeniem procesów inwestycyjnych związanych z dużymi projektami modernizacyjnymi. Wśród najistotniejszych zmian, niezwiązanych bezpośrednio z implementacją dyrektywy nr 2014/61/UE, wymienić można między innymi:
- doprecyzowanie kompetencji Prezesa UKE w zakresie warunków dostępu do infrastruktury lub sieci telekomunikacyjnej, jeżeli obowiązek dostępu jest warunkiem udzielenia pomocy publicznej lub otrzymania środków publicznych;
- usunięcie konieczności indywidualnego negocjowania warunków dostępu do nieruchomości, których dysponentem są Lasy Państwowe, AWRSP, podmiot zarządzający terenem zamkniętym i podmioty takie, jak spółdzielnie mieszkaniowe, poprzez ustanowienie ramowych warunków takiego dostępu;
- skrócenie maksymalnego czasu wydania decyzji o lokalizowaniu w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, z 65 dni, do 30 dni, czyli znacząco, bo o ponad połowę;
- ułatwienie przedsiębiorstwom telekomunikacyjnym instalowania szybkich sieci w nowych budynkach, poprzez nałożenie na deweloperów obowiązku rozprowadzania sieci po budynkach i udostępnienia ich telekomom;
- obniżenie opłat za materiały geodezyjne do przygotowania i realizacji inwestycji dotyczących infrastruktury telekomunikacyjnej.
Do powyższych zmian dodać należy szereg poszczególnych regulacji, związanych z implementacją wspomnianej dyrektywy (np. w odniesieniu do utworzenia PIT, czyli Punktu Informacyjnego ds. Telekomunikacji) oraz konkretnych poprawek redakcyjnych i uściśleń dotyczących aktualnie obowiązujących przepisów (wyróżnić można np. doprecyzowanie art. 30 ustawy Prawo budowlane, polegające na zwolnieniu kanalizacji kablowej, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 20b ustawy, a także sieci telekomunikacyjnej, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 19a lit. E ustawy, z wymogu zgłoszenia robót budowlanych, która to kwestia do tej pory stanowiła poważny problem interpretacyjny).
Jak wspomniano na wstępie – projekt zawiera cały komplet przepisów, w znaczny sposób usprawniających i ułatwiających przeprowadzanie inwestycji infrastrukturalnych w zakresie telekomunikacji, co jest szczególnie istotne m.in. z uwagi na realizację Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa w perspektywie finansowej 2014-2020, a może też okazać się przydatne przy budowaniu sieci LTE z wykorzystaniem rozdysponowanych już częstotliwości z pasma 800 MHz. Wziąwszy pod uwagę to, jak i doświadczenia poprzednich lat, w których wszelkie posunięcia legislacyjne związane z koniecznością realizacji tak ważnych programów były znacznie opóźnione, należy tym bardziej pozytywnie ocenić przedstawiony projekt. Tym bardziej docenić należy sprawne działania Ministerstwa Cyfryzacji, dzięki którym projekt ustawy powstał w trybie pilnym, a następnie został skonsultowany z partnerami społecznymi oraz zaakceptowany na poziomie rządowym w niecały miesiąc od pierwszej publikacji. Co istotne, Ministerstwu udało się to osiągnąć mimo kilkuset stron zgłoszonych w toku konsultacji uwag, a także mimo konieczności przeprowadzenia trudnych uzgodnień z innymi resortami. Do projektu ustawy negatywnie ustosunkowywały się również, w obawie o koszty realizacji zadań z niego wynikających, gminy. Według dostępnych szacunków byłego Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, obawy gmin są bezpodstawne, ponieważ polityka niskich opłat w odniesieniu do infrastruktury szerokopasmowej przynosi w dłuższej perspektywie istotny wzrost wpływów do budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Mimo powyższej oceny, zasadne wydaje się być pytanie – czy zaproponowany projekt jest wyczerpujący, tj. czy stanowi maksymalny możliwy impuls uwalniający potencjał inwestycyjny przedsiębiorców telekomunikacyjnych? Warto to zagadnienie przeanalizować przede wszystkim w kontekście przyjętego 16 lutego Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, ponieważ spośród pięciu zidentyfikowanych filarów silnej polskiej gospodarki, przynajmniej trzy (reindustrializacja, rozwój innowacyjnych firm, rozwój społeczny i regionalny) są bezpośrednio uwarunkowane dostępnością szybkich łączy na terenie całego kraju.
W związku z powyższym, należy zachęcić Rząd do podejmowania dalszych działań zmierzających do maksymalnego możliwego ograniczania barier stojących na drodze do modernizacji państwa, w tym w szczególności do:
- dalszego upraszczania i skracania czasu trwania procedur niezbędnych do podjęcia i prowadzenia inwestycji w rozbudowę infostrad;
- dostosowania do europejskich standardów norm określających dopuszczalne poziomy emisji pól elektromagnetycznych;
- urealnienia wysokości danin publicznych, w tym np. dostosowania kosztów realizacji inwestycji z wykorzystaniem dróg samorządowych do standardów obowiązujących dla dróg zarządzanych przez GDDKiA.
Niezależnie od tych zastrzeżeń, z uwagi na ogromną rolę, jaką wypełnić może w realizacji wielkiego zadania stopniowej modernizacji Polski, zarówno w sensie upowszechniania dostępu do Internetu wśród społeczeństwa, jak i w zakresie cyfryzacji administracji publicznej, projekt zasługuje na całkowite poparcie.