zaś kobieta w łaknącego towarzystwa guźćca – takie są rezultaty najnowszych badań zleconych przez organizację Visa w Wielkiej Brytanii.
Przyglądając się różnym stylom i obyczajom zakupowym, znany angielski psycholog dr Peter Collet wyodrębnił sześć różnych rodzajów zachowań, typowych dla niektórych gatunków zwierząt: gepardów, lwów, guźćców, zebr, pawianów i słoni. „Ekonomiści zwykli uważać, że zakupy to proces w pełni racjonalny: ludzie skrupulatnie porównują ceny i kupują tylko wówczas, gdy zachodzi taka potrzeba. Nic bardziej błędnego. Podczas zakupów kierują nami pierwotne instynkty, a nasze działania bardziej przypominają zachowania zwierzęce związane ze zdobywaniem pożywienia. Centra handlowe to istna miejska dżungla” – uważa dr Peter Collet.
Co trzeci mężczyzna (35%) preferuje zakupy w pojedynkę i pragnie zakończyć je jak najszybciej – naśladując w tym geparda, który poluje samotnie i krótko ściga swoją zdobycz. Podobnie, co trzecia kobieta (33%) woli iść na zakupy razem z przyjaciółmi, zaś więcej niż jedna na cztery w każdej chwili czujnie rozgląda się za okazją, wykazując tym samym cechy guźćca, lubiącego ryć dookoła tak długo, aż znajdzie jakiś smaczny kąsek.
Badania wykazały również, że:
Mężczyźni najbardziej lubią kupować w towarzystwie pań; 42% panów woli towarzystwo żony lub partnerki niż zakupy samotne bądź w towarzystwie męskich przyjaciół. Z kolei kobiety wolałyby zostawić swoich partnerów w domu; jedynie 17% woli zakupy razem z nimi, zaś dla 33% lepiej jest iść do sklepu wraz z przyjaciółkami.
Mężczyźni stają się bardziej impulsywni i żywiołowi, kiedy kupują w towarzystwie kobiet; 13% postępuje wtedy niczym impulsywne pawiany, rzucając się na zdobycz nawet wtedy, gdy przedtem jej nie poszukiwali – wśród kobiet zachowuje się tak jedynie 8%.
Kobiety znacznie częściej są lepiej zorganizowane; 12% spośród nich zachowuje się niczym majestatycznie kroczące, dobrze zorganizowane słonie, dokonując zakupów w sposób metodyczny i planowy – tak postępuje natomiast 7% mężczyzn.
Jeden na pięciu mężczyzn (19%) przypomina swoim zachowaniem ruchliwego lwa, podchodząc do zakupów w sposób energiczny i „polując” w towarzystwie innych ludzi.
Te spośród kobiet, które nie naśladują podekscytowanych na punkcie znakomitej okazji guźćców, zazwyczaj odznaczają się cechami szybkich i skutecznych gepardów (23%); kobiety lubią również polować w stadzie, jak lwy (18%).
Długie, nieśpieszne zakupy w towarzystwie przyjaciół lubi trzykrotnie więcej kobiet niż mężczyzn. Cechy zebry, poruszającej się wolno i pasącej się w stadzie, wykazuje jedna na dziesięć kobiet (9%) i zaledwie jeden na pięćdziesięciu mężczyzn (2%).
„Mężczyźni często wykazują cechy gatunków „wyspecjalizowanych”. Kierują się nawykami, poruszają się w wąskim zakresie towarów i usług i mają trudność z przystosowaniem się do nowych sposobów dokonywania zakupów. W przeciwieństwie do nich kobiety odznaczają się cechami gatunków wykorzystujących nadarzającą się okazję: unikają rutynowego zestawu zakupów, lubią porozglądać się dokoła i spróbować czegoś nowego. Pociąga je różnorodność, dzięki której zakupy nabierają dodatkowych rumieńców” – podsumował Dr Peter Collet.
„Wyniki badań dają nam doskonały wgląd w motywy kierujące zachowaniem różnych grup kupujących. Organizacja Visa dąży do maksymalnego ułatwienia płacenia za zakupy. Bez względu na to, jakiemu stylowi Państwo hołdują, możliwości, jakie stwarza Visa na pewno pomogą w tym, by zakupy były szybkie i pozbawione zbędnych uciążliwości” – stwierdził Marc O’Brien, wiceprezes Visa w Wielkiej Brytanii.
Kartami Visa wydanymi przez 21 tys. instytucji członkowskich Visa International, zawiera się rocznie transakcje o łącznej wartości 2,7 bln dolarów. W Polsce do organizacji Visa International należy 40 banków, z których 34 wydało do końca II kwartału br. ponad 9,4 mln kart Visa. W okresie 12 miesięcy zakończonych w czerwcu 2003 r. polskimi kartami Visa zostało przeprowadzonych 331,4 mln transakcji o łącznej wartości wynoszącej w przeliczeniu 19 mld dolarów, przy czym udział obrotów bezgotówkowych wyniósł 16,4%.
Na podstawie badań wyodrębniono sześć typów zachowań w trakcie zakupów, z których każde ma swój odpowiednik wśród myśliwskich zachowań dzikich zwierząt.
GEPARD: Cechy geparda wykazuje 29% kupujących w Wielkiej Brytanii. Zwierzę to znane jest z nadzwyczajnej szybkości, jaką rozwija w trakcie pościgu za ofiarą, ale nie jest wytrzymałe i już po 200 metrach opada z sił. Jeżeli na tym dystansie nie złapie ofiary, zazwyczaj rezygnuje z dalszego pościgu. Klienci lubiący dokonywać zakupów w pojedynkę i w jak najkrótszym czasie są jak gepardy – szybcy, lecz mało wytrzymali.
LWY: Jeden na pięciu kupujących w Wielkiej Brytanii woli dokonywać zakupów wraz z innymi, ale nie chce, by trwało to zbyt długo. Zachowanie takie przypomina strategię myśliwską lwów polujących w grupach. Nie wykazujące się nadzwyczajną szybkością lwy muszą polegać na zaskoczeniu, co osiągają dzięki koordynacji działań i równoczesnemu atakowi na ofiarę z różnych stron. Tak jak gepardy, nie są wstanie ścigać ofiary na długim dystansie. Podobne cechy wykazują niektórzy kupujący: lubią współdziałać z innymi, lecz nie chcą przeciągać sprawy dłużej niż potrzeba.
GUŹĆCE: Jedna piąta kupujących – są to zwłaszcza kobiety – przyznaje, że stale rozgląda się za specjalnymi okazjami i promocjami. Zachowanie takie przypomina postępowanie guźćców, spędzających wiele czasu na poszukiwaniu jadalnych korzeni i innych smakowitych kąsków. Podobnie rzecz ma się z kupującymi, którzy wciąż tropią specjalne okazje – oni również spędzają wiele czasu na poszukiwaniu czegoś niedrogiego i zarazem niezwykłego.
ZEBRY: Podobieństwo do zebr wykazuje 12% kupujących w Wielkiej Brytanii, którzy cenią sobie zakupy dokonywane wraz z innymi w nieśpiesznym tempie. Zebry poruszają się i pasą w stadach. Ponieważ trawy i krzewy, którymi się żywią, są ubogie w składniki odżywcze, zwierzęta te zmuszone są spędzać na pastwiskach długie godziny.
PAWIANY: Jeden na dziesięciu kupujących podejmuje decyzje co do zakupów pod wpływem chwilowego impulsu, co czyni go podobnym do pawiana. Menu pawianów jest bardzo różnorodne. Będąc zwierzętami szybkimi, ciekawskimi i impulsywnymi, zwykły one najpierw zjadać to, co znajdą na ziemi, a dopiero potem zastanawiać się co to było. W tym względzie przypominają kierujących się chwilowym impulsem kupujących, którzy wybierają rzecz, której wcale wcześniej nie pragnęli i dopiero potem usiłują wymyślić jakieś uzasadnienie dla tego kroku.
SŁONIE. Jedynie 9% kupujących w Wielkiej Brytanii zawsze zabiera ze sobą listę zakupów. Z takim dobrze zorganizowanym postępowaniem przypominają słonie – inteligentne, metodyczne, kroczące powoli i majestatycznie. Wiedzą, czego chcą, są dobrze zorganizowani i rzadko kierują się impulsami.
Typy instynktownych zachowań, charakterystycznych dla niektórych gatunków zwierząt:
Gepard
Jest na ogół mężczyzną, zakupy robi w pojedynkę, krótkimi zrywami, podczas których zadziwia swoją szybkością. Niestety, brakuje mu wytrwałości i zakupy szybko go męczą.
Lew
Cechy lwa wykazują zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Lew woli kupować w grupie i preferujesz krótkie pobyty w sklepie. Lwy wykorzystują zaskoczenie i siłę – Ty również „atakujesz” swoją zdobycz ze wszystkich stron.
Guziec
Właściwościami guźćców odznacza się więcej kobiet, niż mężczyzn. Jeśli nim jesteś, cały Twój pobyt w centrum handlowym to tropienie okazji. Większość czasu spędzasz „ryjąc wokół kosza z okazjami”. Spoczniesz dopiero wtedy, gdy znajdziesz coś niedrogiego, czego nie ma nikt inny.
Zebra
Lubi kupować wraz z innymi, poświęcając tej ulubionej rozrywce całe godziny. Najpewniej jest kobietą.
Pawian
Pawiany dokonują zakupów w sposób szybki i impulsywny. Jeśli jesteś pawianem, podejmujesz decyzję pod wpływem chwilowej zachcianki, a po powrocie do domu dziwisz się, jakie licho cię podkusiło. W ten sposób zachowuje się więcej mężczyzn niż kobiet.
Słoń
W swoich zachowaniach zakupowych słonie jawią się jako istoty zorganizowane i inteligentne. Zabiera ze sobą listę zakupów, działa metodycznie, czasem nawet pedantycznie. Wie, czego chce i jest raczej kobietą niż mężczyzną.
Czy wiesz jakim zwierzęciem jesteś w miejskiej dżungli?